Destan - Destan Çeşitleri * - TYT AYT 2023 (YKS 2023) Uzaktan Eğitim

Sınavlara CANLIDERSHANE.NET Uzaktan Eğitim ile hazırlanın kazanın

Destan

  • Milletlerin zihinlerinde derin etki bırakan savaş, göç, afet, kıtlık gibi olayların etkisiyle söylenmiş, uzun manzum hikâyelerdir.

  • Destanlar, sözlü edebiyat döneminin ürünlerindendir.

  • Milletlerin tarih içindeki maceralarına dayanır.

  • Genelde bir milletin ortak görüşü ve ortak kültürü yansıtılmıştır.

  • Destan anlatan kişilere “ırcı, yırcı, destancı” gibi isimler verilmiştir.

  • Olay ve kişiler olağanüstü nitelikler göstermelidir.

  • Kişiler seçkin kişilerdir.

  • Yer ve zaman, genelde belirsizdir.

  • Destanlarda milli (ulusal) özellikler yoğun olarak görülür.

  • Dil genelde yalındır. Bu dönemde dil yabancı dillerin etkisinde değildir.

  • Destanlar; ulusların en eski dönemlerine ışık tutmaları açısından önemli kaynaklardır.

  • Olağanüstülükler ve mitolojik unsurlar barındırır.

  • Olay çevresinde gelişen edebi metinlerdir.

  • Eski Türk destanları Türk araştırmacılar tarafından, halk dilinde yaşayan destanların derlenip yazılmasıyla elde edilmiş, bir kısmı ise eski Çin, Arap, İran, Bizans ve Batı kaynaklarında bulunmuştur.

  • Türk destanları, atlı-göçebe medeniyetinin hayat karşısında aldığı tavrı, hayat felsefesini ve ideal insan tipini ortaya koyan eserlerdir.

  • Türk destanlarında : Kadın güzelliği; yiğitlik, çeşitli madenler ve bunların işlenmesi, at, bozkurt, kurdun ana ve baba olması, yurt kabul edilen coğrafyanın kutsallığı; ağaç, ışık vb. unsurlar yer alır.

Çıkmış Soru:

I. Demir

II. Altın Yay

III. Işık

IV.Ağaç

Yukarıdaki mitolojik ögelerden Türk destanlarında yer alanlar aşağıdakilerin hangisinde birlikte verilmiştir?(2012 LYS)

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) I, II ve III E) I, II, III ve IV

CEVAP E: Türk destanlarında soruda verilen öncüllerin hepsi yer alır.


Destan Çeşitleri


1. Doğal Destanlar

Gerçekte var olan herhangi bir olayın, milletin dilinde yüzyıllar süren bir anlatımdan sonra bir ozan tarafından kaleme alınması sonucu oluşan destanlara “doğal destan” denir.


En Önemli Doğal Destanlar


Türk Destanları: Yaradılış Destanı (Altay – Yakut), Alp Er Tunga ve Şu Destanı (Sakalar), Oğuz Kağan Destanı (Hun), Bozkurt ve Ergenekon (Köktürk), Türeyiş ve Göç (Uygur), Satuk Buğra Han (Karahanlı), Manas (Kırgız), Battal Gazi, Danişmend Gazi, Köroğlu (Selçuklu-Beylikler ve Osmanlı Dönemleri)

Gılgamış (Sümer), İlyada ve Odissea(Yunan), Şehname(İran), Kalevala (Fin) ,Mahabharata ve Ramayana. (Hint), Nibelungen (Alman), Boewulf (İngiliz), İgor (Rus), Le Cid (İspanyol), Chansen de Röland (Fransız), Şinto (Japon)


Çıkmış Soru: Aşağıdaki dizilerden hangisi, sadece Türk destanlarını kapsamaktadır?(1975 ÜSS)

A) Alp Er Tunga – Oğuz – Türeyiş – Şehname B) Su – Türeyiş – Gılgamış – Oğuz C) Türeyiş – Alp Er Tunga – Oğuz – Şu D) Oğuz – Alp Er Tunga – Ramayana – Şu E) Şehname – Oğuz – Şu – İlyada

CEVAP C: Alp Er Tunga ve Şu Destanı (Sakalar), Oğuz Kağan Destanı (Hun) , Türeyiş (Uygur), Gılgamış (Sümer), İlyada (Yunan), Şehname (İran), Ramayana. (Hint) destanlarıdır. Bu bilgi ışığında doğru cevap “C” seçeneğinde verilmiştir.