COŞKU VE HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER (ŞİİR)
Nazım
Edebiyatta, sözün ölçülü ve ahenkli olarak söylenmesine “nazım” denir. Bu bakımdan nazım ile şiir
aynı anlama gelmemektedir.
- Her şiir bir nazımdır, ama her nazım şiir olmayabilir.
- Şiir olabilmesi için, söyleyişte güzelliğe ve orijinalliğe dikkat edilmiş olması gerekir.
- Şiir, nazmın güzellik ve incelik bakımından olgunlaşmış şeklidir.
Manzume
- Düzyazının şiir şeklinde yazılmasıdır, denebilir.
- Ölçülü ve uyaklı manzum parçalarıdır.
- Estetik kaygı taşımazlar.
- Çağrışım yönü ve imgeleme zayıftır.
Manzume ve Şiir Arasındaki Ayırıcı Özellikler
- Şiirde anlatılanlar düzyazıyla ifade edilemezken, manzume düzyazıyla ifade edilebilir.
- Şiirde olay örgüsü yoktur, manzumede olay örgüsü vardır.
- Şiirde bireysellik, duygu ve çağrışım ön plandadır; manzumede toplumsal konular yaşanmış ya da
yaşanabilecek olaylar işlenir.
- Şiirde çok anlamlılık ve imge ağır basarken, manzumede sözcükler genellikle gerçek anlamında
kullanılır.
TEMA: Bir sanat eserinin merkezinde yer alan temel duygu ve düşüncedir.
KONU: Üzerinde konuşulan, yazı yazılan şeydir.
ÖNEMLİ NOT: Konu, temanın çok özel bir biçimde işlenmiş ayrıntısıdır.
Şiir Türleri
Lirik Şiir
- Aşk, ayrılık, hasret ve özlem gibi konuları işleyen duygusal şiirlerdir.
- Genelde içe dönük ve kişiseldir.
Örnek:
Dağda dolaşırken yakma kandili,
Fersiz gözlerimi dağlama gurbet!
Ne söylemez, akan suların dili,
Sessizlik içinde çağlama gurbet!
(Gurbet-Necip Fazıl Kısakürek)
Pastoral Şiir
- Doğa güzelliklerini, kır ve doğa sevgisini, orman, yayla, dağ, köy ve çoban yaşamını; bunlara karşı
duyulan özlemleri anlatan şiir türüdür.
Örnek:
Gümüş bir dumanla kapandı her yer;
Yer ve gök bu akşam yayla dumanı;
Sürüler, çimenler, sarı çiçekler,
Beyaz kar, yeşil çam yayla dumanı!
(Yayla Dumanı -Ömer Bedrettin Uşaklı)
