YAHYA KEMAL BEYATLI (1884-1958)
èAsıl adı Ahmet Agâh olan şair, hiçbir edebi gruba dâhil olmamıştır.
èŞiirlerinde Osmanlı hayranlığı oldukça açıktır.
è Yakup Kadri Karaosmanoğlu ile birlikte Eski Yunan edebiyatını örnek almayı amaçlayan "Nev Yunanilik" fikrini ortaya atmışlardır.
èŞiirlerinde parnasizm ve sembolizm etkileri görülür. Şiirlerinde musikiye verdiği önemle sembolistlere yakındır ancak anlam açıklığı yönüyle onlardan ayrılır.
èLirik şiirlerinin yanında epik şiirler de yazmıştır. (Akıncı, Mohaç Türküsü > kahramanlık)
è İstanbul, tarih, yurt sevgisi, aşk, tabiat, kahramanlık, ölüm, sonsuzluk işlediği başlıca konu ve temalardandır.
è "Ok" şiiri dışındaki bütün şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır. Türk edebiyat tarihi içinde Dört Aruzculardan biri olarak kabul edilir. (Diğerleri Tevfik Fikret, Mehmet Âkif Ersoy ve Ahmet Haşim)
è"Mısra benim namusumdur." sözü şiirdeki mükemmeliyetçi yaklaşımının yansımasıdır.
èEski nazım biçimleriyle yeni konuları işlemiştir.
èŞarkı, mesnevi, rubai, murabba ve gazel gibi nazım biçimlerinin yanında Batılı nazım biçimlerini de kullanmıştır.
è "Türkçe ağzımda annemin sütüdür." diyen şair, şiirlerinde Türkçeyi başarıyla kullanmıştır.
èİstanbul aşığıdır. "İstanbul şairi" olarak tanınmıştır. Şiirlerinde İstanbul; zengin ve fakir semtleri, muhteşem görüntüleri, insanları, tarihi ve sosyal özellikleriyle geniş olarak yer alır.
èEdebiyat dünyasında Tevfik Fikret'le yaptığı kalem kavgası önemli yer tutar.(Tevfik Fikret'in İstanbul'u anlattığı ve ağır ifadeler kullandığı "Sis" adlı şiirine karşılık Yahya Kemal "Siste Söyleniş" adlı şiirini yazmıştır.)
è Millî Mücadele hareketlerini aynı gazetelerde ve Dergâh mecmuasında çıkan yazılarıyla desteklemiştir.
èEserlerinde temel fikir, Türk milletini oluşturan kıymetlerin, bin yıllık bir zamanda, vatan toprağında, kan, ter ve gözyaşı ile yoğrulmasından doğuşudur.
èKadın ve aşk temasının ağırlıkta olduğu şiirlerinde bile, millî sanatımız ve diğer millî değerler, bu temalarla iç içedir. Şiirlerinin birçoğu ünlü bestekârlar tarafından bestelenmiştir.
ESERLERİ
Şiir: Kendi Gök Kubbemiz, Eski Şiirin Rüzgârıyla, Rubâîler, Bitmemiş Şiirler
Nesir: Azîz İstanbul (İstanbul hakkında yazıları), Eğil Dağlar (Millî Mücadele hakkında yazıları), Edebiyata Dâir, Târih Musâhabeleri, Mektuplar-Makaleler
Hikâye: Siyâsî Hikâyeler
Biyografi: Siyâsî ve Edebî Portreler
Anı: Çocukluğum, Gençliğim, Siyâsî ve Edebî Hâtıralarım
Ünlü Şiirleri: Sessiz Gemi, Süleymaniye'de Bayram Sabahı, Akıncılar, Açık Deniz, Mohaç Türküsü, Ok, Kocamustafa Paşa, Bir Başka Tepeden
? ÇIKMIŞ SORU Çağdaş Batı şiirleriyle eski Türk şiirinin bileşimini gerçekleştirerek aruz ölçüsünü, yaşayan Türkçeye uygulamış, geçmiş değerlere bağlı, kendine özgü bir şiir geliştirmiştir. Hece-aruz tartışmalarının en güzlü dönemlerinde, hece ölçüsünü küçümseyip, şiir için ölçünün esas değil, sadece bir araç olduğuna inanarak biri dışında bütün şiirlerini aruzla yazmıştır. Bu şair aşağıdakilerden hangisidir? (1993 ÖYS)
A) Muallim Naci B) Yahya Kemal C) Ahmet Haşim D) Mehmet Akif E) Tevfik Fikret
CEVAP B Parçada tanıtılan şair Yahya Kemal Beyatlı'dır.
? ÇIKMIŞ SORU "Yıkılmış değerleri düzeltmek, eski görüşe dönmek değildir. Eski görüşün kurduğu biçimler, yeni görüşün malı olur. —-, —- anlayışına dönmemiştir; Avrupa'da Rönesans'ın, antik anlayışa dönmediği gibi." Bu parçada, düşüncenin akışına göre, boş bırakılan yere hangi adlar dizisi gelmelidir?
A) Namık Kemal, Divan edebiyatı B) Cenap Şehabettin, Tanzimat edebiyatı
C) Yahya Kemal, Divan edebiyatı D) Tevfik Fikret, Namık Kemal
E) Ahmet Haşim, Cenap Şehabettin (1981 ÖYS)
CEVAP C Parçada Yahya Kemal'in Divan edebiyatı hakkında görüşü verilmiştir.
? ÇIKMIŞ SORU ---, bir şiiri dışında hece ölçüsü kullanmamıştır. Birer gereç gözüyle baktığı "aruz"la 'uyak'ı yazdığı her şiirde özenle kullanmıştır. Ayrıca aruz kusuru yapmamak için çaba harcamıştır. Onun için ileri sürülen'---gibi aruzu Türkçe sözcüklere uygulamak için şiiri düz yazıya indirgemeyen bir şairdir'. görüşü tüm eleştirmenlerce onaylanmıştır. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) Yahya Kemal Beyatlı—Mehmet Akif Ersoy B) Halit Fahri Ozansoy-Orhan Seyfi Orhon
C)Ziya Gökalp—Mehmet Emin Yurdakul D)Ahmet Hamdi Tanpınar-Cahit Sıtkı Tarancı
E) Faruk Nazif Çamlıbel—Arif Nihat Asya (2010LYS)
CEVAP A Yahya Kemal Beyatlı ''Ok'' şiiri dışında hece ölçüsü kullanmamıştır. Mehmet Akif Ersoy ise Türkçe sözcüklere uygulamak için şiiri düz yazıya indirgemeyen bir şairdir.
? ÇIKMIŞ SORU Tarihle ilgili şiirlerinde uzak geçmişle değil daha çok Osmanlı dönemiyle ilgilenir. Bu yanıyla Türkçülerden ayrılır. İşlediği bazı konuların tarihte cereyan etmiş olması, şairin tarih bilgisi ve ilgisiyle açıklanabilir. Bu parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mehmet Emin Yurdakul B) Enis Behiç Koryürek C) Mehmet Akif Ersoy
D)Faruk Nafiz Çamlıbel E) Yahya Kemal Beyatlı (2014 ÖABT TÜRKÇE)
CEVAP E Parçada sözü edilen şair Yahya Kemal Beyatlı'dır.
? ÇIKMIŞ SORU Şiirlerinde sonsuzluğa ulaşma duygusu, ölüm kaygısı, aşk ve lirizm başlıca temalar olarak görülür. Eski şiiri günümüzde de yaşatmış bir şairdir. İstanbul'un doğa güzelliklerini yansıtan bir şair olarak tanınmıştır. Divan şiirini çağdaş bir yorumla veren şiirleri de vardır.Yukarıda sözü edilen şair kimdir?
A) Yahya Kemal Beyatlı B) Ahmet Haşim C) Faruk Nafiz Çamlıbel
D) Ahmet Hamdi Tanpınar E) Cahit Sıtkı Tarancı (1988 ÖYS)
CEVAP A Parçada sözü edilen şair Yahya Kemal Beyatlı'dır.
