REFİK HALİT KARAY (1888-1965)

è1909 yılında, Fecr-i Ati Topluluğu'na katılan yazar, sanat anlayışının zaman içinde değişmesiyle Milli Edebiyat Dönemi özel­likleri gösteren eserler kaleme almıştır.

èÖykü, roman, anı, deneme, tiyatro, fıkra, mizah... türlerinde eser veren sanatçı Türkçeyi büyük bir başarıyla kullanmıştır.

è Refik Halit Karay, edebi eserleri ile tanındığı gibi aynı zamanda siyasi mizah yazılarıyla da ünlüdür. Kalem dergisinde Kirpi imzasıyla mizahi yazılar yazmıştır.

èAydede adlı mizah dergisinde Milli Mücadele aleyhine yazdığı yazılar nedeniyle Beyrut ve Halep'te 15 yıl sürgün kalmıştır.

èMaupassant tarzı (olay) öyküler veren yazarın eserlerinde, kahramanlar yaşadıkları çevre ile

birlikte ele alınırlar. Realizmin önemli özelliklerinden biri olan gözleme, çok sık rastlanır.

èTeknik bakımdan oldukça güçlü olan öykülerinde olaylar, toplumu ve bireyi yakından ilgilendiren sosyal olaylardır.

èYazarın en önemli özelliklerinden biri ise, merak unsurunu çok sık kullanmasıdır.

èBatı'ya ait tekniklerle yerli sorunları ve Anadolu insanının hayatının anlatıldığı öykülerinde, o döneme kadar ele alınmayan konuların anlatılması ve konuşma diline ait her sözcüğün kullanılması bakımından oldukça önemlidir.

ESERLERİ

ROMAN

İstanbul'un İçyüzü (Bu romanda; ana olay yoktur, birbirinden bağımsız olaylar ve kişiler ayrı ayrı bölümlerde verilmiştir, eski ve yeni yaşam tarzları karşılaştırmıştır. Bu bakımdan bu roman, edebiyatımıza büyük bir yenilik kazandırmıştır.) Bugünün Saraylısı (Bu romanda; II. Dünya Savaşı sırasında, İstanbul'da yaşayan yabancılara verilen yüksek değer ve yabancı hayranlığı anlatılır.), Yezidin Kızı, Çete, Sürgün, Anahtar, Bu Bizim Hayatımız, Nilgün, Yeraltında Dünya Var, Dişi Örümcek, 2000 Yılının Sevgilisi, İki Cisimli Kadın, Kadınlar Tekkesi, Karlı Dağdaki Ateş, Dört Yapraklı Yonca, Sonuncu Kadeh, Yerini Seven Fidan, Ekmek Elden Su Gölden, Ayın On Dördü, Yüzen Bahçe              

ÖYKÜ Memleket Hikayeleri, Gurbet Hikayeleri

MİZAH: Sakın Aldanma İnanma Kanma, Kirpinin Dedikleri, Agop Paşa'nın Hatıraları, Ay Peşinde, Tanıdıklarım, Guguklu Saat

GÜNCE: Bir Avuç Saçma, İlk Adım, Üç Nesil Üç Hayat, Makyajlı Kadın, Tanrıya Şikayet

ANI: Minelbab İlelmihrab, Bir Ömür Boyunca                      

? ÇIKMIŞ SORU ---en önemli özelliklerden biri de olayların ve insanların dürüst olmayan, kurnaz ve menfaatçi yönlerini arayıp bulmaya oldukça meraklı olması ve bunun sonucunda ister istemez mizaha ve eleştiriye kaymak zorunda kalmasıdır Neredeyse bütün yazılarında bulunan bu mizah unsuru yüzünden birçok fıkrasını ve hikayesini birbirinden ayırmak güçleşir. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Reşat Nuri Güntekin'in                             B) Ömer Seyfeddin'in                     C) Refik Halit Karay'ın

D) Sait Faik Abasıyanık'ın                               E) Abdülhak Şinasi Hisar'ın            (2011 LYS)

CEVAP C Parçada ifade edilen mizah ve eleştiri unsurları Refik Halit Karay'ın eserlerinde görülür.

? ÇIKMIŞ SORU "Yergi ve gülmece (hiciv ve mizah) yazılarıyla deneme, fıkra ve anılarını ayrı ayrı kitaplarda toplamış olan yazar, edebiyat alanında, konularını Birinci Dünya Savaşı yıllarında yakından gördüğü Anadolu halk ve yaşamından alan hikâyeleri ile tanındı. 1938'de Suriye'den döndükten sonra edebi çalışmalarını roman türünde sürdürdü." Yukarıda sözü edilen yazar, aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ahmet Rasim                                                B) Halide Edip Adıvar                                      C) Refik Halit Karay

D) Reşat Nuri Güntekin                                  E) Aka Gündüz   (1979 ÜSS)

CEVAP C Parçada sözü edilen yazar Refik Halit Karay'dır.

? ÇIKMIŞ SORU Hikâyeciliğimizi İstanbul sınırları dışına çıkararak Anadolu'ya yönelten, yurt gerçeklerini gözlemlere dayanarak yansıtan, aynı zamanda mizah ve siyasal yergi alanında da eser veren yazarımız kimdir?

A) Reşat Nuri Güntekin                  B) Refik Halit Karay                          C) Hüseyin Rahmi Gürpınar

D) Memduh Şevket Esendal                                         E) Ahmet Rasim                (1975 ÜSS)

CEVAP B   Parçada sözü edilen yazar Refik Halit Karay'dır.

HALİDE NUSRET ZORLUTUNA (1901 - 1984)

èEdebiyatımızda "kadın yazarların annesi" olarak bilinen yazar Milli Edebiyat Akımı'na bağlıdır.

è İlk şiirlerinde yurt sevgisi, tarih bilinci gibi temaları işlemiş, hece ölçüsünü kullanmış, sade bir dil kullanmıştır.

ESERLERİ:

Şiir: Geceden Taşan Dertler, Yayla Türküsü, Ellerim Bomboş

Roman: Sisli Geceler, Küller, Aydınlık Kapı, Aşk ve Zafer, Büyükanne, Gülün Babası Kim?

Hikaye: Beyaz Selvi

Anı: Benim Küçük Dostlarım (Öğretmenlikle ilgili anılarını bir araya getirmiştir.),

Bir Devrin Romanı (Hayatının ilk 30 – 35 yılının anılarını alt başlıklar halinde, anlaşılır bir dille ve Hikâyeleştirerek aktarmıştır.)