İ. Öz Eleştiri Cümleleri
Kişinin kendi davranışlarına yönelik ortaya koyduğu olumsuz eleştirilerdir.
Örnek: Beni zamanında uyaranların sözlerine kulak asmadığımdan bu hallere düştüm.
Örnek: Derslerime zamanında çalışsaydım hasta sonlarında bu kursa gitmek zorunda kalmazdım.
J. Öneri Cümleleri
Bir sorunu çözmek amacıyla ya da herhangi bir durumla ilgili olarak görüş bildirmek, tavsiyede bulunma amacıyla kurulan cümlelerdir.
Örnek: Betimlemelerinin biraz daha sade cümlelerle yapmalısın.
Örnek: Projeyi hazırlarken grubundaki arkadaşlarından görüş alsaydın daha iyi olurdu.
Örnek: Ben korku filmine değil macera filmine gidelim, diyorum.
K. Ön Yargı Cümleleri
Bir kimsenin, bir olay veya durumla ilgili olarak çeşitli nedenlerle önceden edindiği, genellikle olumsuz düşüncelerdir.
Örnek: Derse bugün de geç kalacağını adım gibi biliyorum.
Örnek: Bir hafta sonra vizyona girecek filminin de bekleneni veremeyeceğini hep birlikte göreceğiz.
L. Tasarı Cümleleri
Bir kimsenin herhangi bir konuyla ilgili, ileri dönük olarak yapmayı düşündüğü plan ve projelerdir.
Örnek: Orhan Veli’nin şiirlerine nazirelerimden oluşan kitabımı yayımlamayı düşünüyorum.
Örnek: Yıl sonunda kulüpte yönetici olarak görev almayı planlıyorum.
M. Yorum Cümleleri
Kişinin, bir olayı veya durumu öznellik ve kişilik katarak anlatmasıdır.
Çıkmış Soru:
(I) Çeviri bir metinden yola çıkan yazar, oyunu yeniden, oldukça güzel bir biçimde oluşturmuş. (II) Metin, yerel motiflerle yalınlaşırken evrenselliğini de yitirmemiş. (III) Ayrıca oyunun dokusunda yer alan dostluk, fedakârlık, bağlılık gibi duygular, inandırıcı ve dengeli bir biçimde verilmiş. (IV) Öte yandan tipler üzerinde yeterince durulmamış; bunlar soluk birer görüntü olarak kalmış. (V) Oyunda, anlatılanların geçtiği yer ve zaman da belirtilmemiş.
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. (1991-ÖYS)
Çıkmış Soru:
Aşağıdaki sıralı cümlelerin hangisinde, ikinci cümle birincinin yorumudur?
A) Ayrıntıları iyi seçiyor, bunları ustaca kullanıyor.
B) İkide bir karşıma çıkıyor, sanki beni izliyor.
C) Bu gömleğin rengi hoşuma gitmedi, ötekini beğendim.
D Onlara gülüp geçmek istiyorum, olmuyor.
E) Koluma giriyor, başlıyor konuşmaya.(1993-ÖYS)
