HÜSEYİN SÎRET ÖZSEVER (1872-1959)

èİlk şiirleri Mektep, Malûmat, Maârif dergilerinde yayımlanmıştır.

èEski şiirin etkisinde hiç kalmamıştır denilebilir.

èİlk şiirlerinde Tevfik Fikret'in tekniği ve Cenap Şehabettin'in duygusallığı göze çarpar. Bu dönem eserlerinde Edebiyât-ı Cedîde sanatçılarının ortak özellikleri görülür.

èŞiirlerinin çoğunda aşk, kadın, tabiat, gurbet ve özlem gibi bireysel temaları işlemiştir. Az da olsa bazı şiirlerinde vatan sevgisi, toplumdaki zavallı insanlara acıma duygusu, ölüm ve intihar gibi temaları da işlemiştir.

è"Sanat, sanat içindir." ilkesine bütünüyle sadık kalmıştır.

èSon şiirlerinde hece ölçüsünü denemiş ve dilde sadeliği benimsemiştir.

HÜSEYİN SÎRET'İN ESERLERİ

Şiir: Bağbozumu, Leyâl-i Girizân (Kaçan Geceler), Kargalar (manzum yergi), Kıvılcımlı Kül, İki Kaside (Namık Kemal ile), Bir Mektubun Cevabı ve Hüseyin Avni Ulaş'a, Üstadın Şairi

Nesir: Geç Kalmış Bir Cevap

Makale ve Sohbet: Anadolu Mektupları

ALİ EKREM BOLAYIR (1867-1937)

èBabası Nâmık Kemal'in sürgünlerinden dolayı eğitimi aksayarak devam etmiştir.

èŞiir anlayışını, Servet-i Fünun ve Meşrutiyet sonrası olmak üzere iki devreye ayırabiliriz.1908'e kadar kişisel, Meşrutiyetin İlanı ile birlikte daha çok sosyal, vatani, dini konular işlemiştir.

èEdebiyat-ı Cedide anlayışıyla yazdığı dönemde Tevfik Fikret gibi nazmı nesre yaklaştırma çabasındadır. Bu anlayışla yazdığı "Vasiyet" adlı şiirinde Anadolu ağzını kullanarak devrinde büyük bir yankı uyandırmıştır.

èHece ölçüsünü topluluk içinde ilk deneyen odur.

èŞiirlerinde genellikle tabiat, aşk ve ölüm gibi bireysel temaları işlemiştir.

èServet-i Fünûn şiirinin kusurlarından söz eden uzun bir tenkit yazmış ve bu nedenle Servet-i Fünûn'dan ayrılmak zorunda kalmıştır. Bu yazı muhaliflerin yayın organı olan Musavver Malûmat'ta yayımlandıktan sonra Edebiyât-ı Cedîde topluluğunun dağılmasında etkili olmuştur.

èAli Ekrem çoğu eserini II. Meşrutiyet'ten sonra kaleme almıştır. Bu dönemde, şiirlerini daha sade bir dille yazmış ve yer yer heceyi kullanmıştır.

èÇanakkale ve İstiklâl Savaşı yıllarında millî kahramanlık şiirleri yazmıştır.

ALİ EKREM BOLAYIR'IN ESERLERİ

Şiir: Kasîde-i Askeriyye, Kırmızı Fesler, Zılâl-ı İlhâm, Çocuk Şiirleri, Ana Vatan, Şiir Demeti, Vicdan Alevleri, Tâir-i İlâhî (mesnevi tarzında hikâye)

Nazım-nesir karışık: Ordunun Defteri, Rûh-ı Kemâl

Monografi: Recâizâde Mahmud Ekrem Bey, Nâmık Kemal

Dil ve Edebiyat İncelemeleri: Lisân-ı Edebiyyât, Edebî Meslekler, Lisân-ı Osmânî, Nazariyyât-ı Edebiyye Dersleri, Şerh-i Mütûna Medhal, Lisanımız, Târih-i Edebiyyât-ı Osmâniyye, Külliyyât-ı Kemâl Tab Olunuyor

Tiyatro: Bâria, Yavuz Sultan Selim, Sükût, Mama Dadım Darılır, Engel, Eğlenirken

AHMET ŞUAYİP (1876-1910)

èEdebiyat hayatına Servet-i Fünun dergisinde çıkan haftalık yazılarla başlamıştır. Polemiklere girmek yerine bilimsel eleştiri alanında çalışmalarda bulunmuş ve eserler vermiştir. Batılı tenkit anlayışını Türkiye'ye getirmeye çalışmıştır.

èBatı düşünce ve edebiyat dünyasının tanınmış şahsiyetleri üzerine yaptığı incelemeleri, ilgi görmüştür.

èEdebî eserlerin incelenmesinde sağlam bir kültür gerektiği; ilmî metotlar, sosyoloji ve psikolojiden yararlanılması gerektiği üzerinde durur.

èEdebiyât-ı Cedîde şair ve yazarlarının içe dönük ve hissî sanat anlayışlarını, gerçeklikten uzaklaşma olarak görüp tenkit etmiştir.

èAhmet Şuayip, yazınımızda ilk defa pozitivizmi kapsamlı bir şekilde incelemiş; felsefi, tarihsel, edebi yönlerini birlikte ele almıştır.

èTürkiye'deki pozitivist hareketin başlıca yayın organlarından biri sayılan Ulûm-ı İktisâdiyye ve İctimâiyye Mecmuası'nı çıkarmıştır.Derginin ilk sayısında Rıza Tevfik ve Mehmet Cavid ile birlikte yazdıkları "Mukaddime ve Program" makalesi grubun felsefi, politik, ekonomik görüşlerini özetlemektedir.Ahmet Şuayip, sosyoloji alanındaki düşüncelerini bu dergide yazmıştır. "Fransa İnkılâbı", "Rusya Tarihi", "Avâmil-i İctimâiyye" gibi Avrupa siyasî tarihi ile ilgili dikkate değer makaleler yayımlamıştır.

AHMET ŞUAYİP'İN ESERLERİ

Eleştiri-İnceleme: Esmar-ı Matbuat (Basın Meyveleri), Hayat ve Kitaplar, Hukuk-ı Umumiye-i Düvel (Devletler Genel Hukuku), Ulum-i İktisadiye ve İçtimaiye Mecmuası (Ekonomi ve sosyoloji dergisi)

FAİK ALİ OZANSOY (1876-1950)

èSüleyman Nazif'in kardeşidir.

èŞiirinin gelişimi şu şekilde olmuştur: 1-Bencil, karamsar > Bireysel konular 2-Aşk, kadın, tabiat > Romantik konular 3-Vatan, millet > (Sosyal konular)

èŞiire Servet-i Fünûn edebiyatı içinde başlamış, Fecr-i Âtî edebiyatı içinde de yer almıştır.

èHâmid'i taklit etmesi ve onun yolundan gitmesi "ikinci Hâmit" olarak adlandırılmasına yol açar.

èŞiirlerinde ağır bir dil kullanmış, Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalara çokça yer vermiştir.

èDuygu ve hayale, ruh, ürperti ve sezgilere geniş yer ayırmıştır.

èSavaş yıllarında devletin ve milletin içine düştüğü derin acılara yabancı kalmamış, millî duyguları

güçlendirici, ordunun maneviyatını artırıcı nitelikte şiirler kaleme almıştır.

èServet-i Fünûn edebiyat mensupları arasında 1908 sonrasında tiyatro ile ilgilenen yazarlardandır.

èFaik Âli'nin bazı şiirleri (güfteleri) bestekârlar tarafından Türk mûsikisinin çeşitli formlarında bestelenmiştir.

FAİK ÂLİ OZANSOY'UN ESERLERİ

Şiir: Fâni Teselliler, Midhat Paşa, Temâsil, Elhân-ı Vatan, Şâir-i Azam'a Mektub

Tiyatro: Payitahtın Kapısında (Manzum), Nedim ve Lâle Devri (Manzum) Biyografi: Mithat Paşa (Manzume)