AHMET HAŞİM (1884-1933)
èFecr-i Ati topluluğunun ve modern Türk şiirinin en önemli şairlerindendir.
èFecr-i Ati topluluğu dağıldıktan sonra da edebî anlayışını değiştirmemiştir.
è "Sanat için sanat" anlayışına bağlıdır.
èSembolizmin edebiyatımızdaki en önemli temsilcisidir. Fakat eserleri sembolizmin özelliklerini tam olarak içermemektedir. Fransız ve Belçikalı sembolistleri takip etmiştir. Anlamca kapalı olan şiirler yazmıştır. "saf şiir" peşinde bir şair demek doğru olur. Şiirde mâna ve anlaşılabilirlik aranmayacağını; şiirin didaktik değil, "resullerin sözleri gibi" çeşitli yorumlara müsait, sözden çok mûsikiye yakın ifade sanatı olması gerektiğini ileri sürer.
èİlk şiirlerinde, Muallim Nâci, Abdülhak Hâmid, Tevfik Fikret ve Cenap Şahabettin'in etkileri görülür.
è "Şiir Hakkında Bazı Mülâhazalar" adlı yazısı, edebiyatımızda şiir üzerinedir.
èOna göre gerçek şiir, herkesin kendisine göre yorumlayabileceği şiirdir. Şiir, bir hikâye değil, sessiz bir şarkıdır. Önemli olan sözcüğün anlamı değil, şiir içindeki söyleniş değeridir. Gerçek şiir, nesre çevrilmesi mümkün olmayan bir şiirdir.
èŞiirlerinin çoğunda melankoli, müphemlik, uzak ve meçhul diyarlara duyulan özlem ve farklı bir musiki hissedilir. Karamsarlık ön plandadır. Şiirleri imge bakımından zengindir.
èTasvirlere sıkça yer verip, sıfatları bolca kullanmıştır. Şiirlerinde aşk, doğa, çocukluk anıları, gerçek hayattan kaçış, doğa manzaraları, akşam, şafak, gurup, gece, mehtap, güller, yıldızlar, ormanlar gibi konuları işlemiştir. Türk edebiyatında "akşam şairi" olarak da anılır.
èHece ölçüsünü köylü ölçüsü olarak görmüş ve bütün şiirlerini aruz ölçüsüyle yazmıştır.
èHâşim'in yazıları, şiirinden farklı bir özellik gösterir. Açık, berrak, nispeten sade, nükteli ve alaycı bir yapısı vardır. Orijinal buluş ve görüşler de yer alır. Kelime seçiminde titiz davranmış ve fazla derinliği olmayan konuları işlemiştir. Fıkra, sohbet, edebî tenkit ve gezi yazısı türünde beğenilen eserler ortaya koymuştur. Toplum meselelerine ve dinî duygulara da ilgisiz kalmıştır.
AHMET HAŞİM'İN ESERLERİ
Şiir: Göl Saatleri, Piyâle
Nesir (Deneme, Sohbet, Fıkra): Bize Göre, Gurebâhâne-i Laklakan
Gezi yazısı: Frankfurt Seyahatnamesi
Ünlü Şiirleri: Şi'r-i Kamer (şiir dizisi), Merdiven, Tahattur, O Belde, Bir Günün Sonunda Arzu
? ÇIKMIŞ SORU Aşağıdakilerden hangisi Cenap Şehabettin'le, Ahmet Haşim'de ortak değildir?
A) Hem şiir hem nesir alanında eser vermiş olmaları B) Servet-i Fünun topluluğunda yer almaları
C) "Sanat için sanat" ilkesini benimsemeleri D) Fransız sembolistlerinden etkilenmeleri
E) Aruz ölçüsünü kullanmaları (1984 ÖYS)
CEVAP B Cenap Şehabettin Servet-i Fünun topluluğunda yer alır. Ancak Ahmet Haşim Fecriatcidir.
? ÇIKMIŞ SORU "Paul Valery 'Bir edebi eserin değeri her kişiye göre ayrı bir yoruma meydan vermesindedir.' demiştir." Aşağıdaki şairlerimizden hangisi Paul Valery ile aynı anlayıştadır?
A) Ahmet Haşim B) Cenap Sahabettin C) Yahya Kemal D) Tevfik Fikret E) Orhan Veli (1982 ÖYS)
CEVAP A Ahmet Haşim, Paul Valery ile aynı anlayıştadır.
? ÇIKMIŞ SORU 1909'da Fecr-i Ati topluluğuna katıldı. Bu topluluğun dağılmasından sonra da şiir yazmayı sürdürdü. Şiirlerinin hepsi de aruzla yazılmıştır. Aşk ve doğa temalarını işlediği, sembolizm akımı anlayışına uygun olarak yazdığı şiirlerinde hayale ve müziğe büyük önem verdi. Güçlü şiirleri yanında, değişik konuları yoğun bir dille anlatan fıkraları da vardır. Burada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ahmet Haşim B) Cenap Sahabettin C) Süleyman Nazif
D) Faruk Nafiz Çamlıbel E) Yahya Kemal Bayatlı (1989 ÖYS)
CEVAP A Parçada sözü edilen sanatçı Ahmet Haşim'dir.
? ÇIKMIŞ SORU Aşağıdaki şairlerden hangisinin nesirde şiirleri kadar şöhretlidir?
A) Yahya Kemal Beyatlı B) Faruk Nafiz Çamlıbel C) Ahmet Haşim
D) Mehmet Akif Ersoy E) Cahit Sıtkı Tarancı (1972 ÜSS)
CEVAP Ahmet Haşim'in şiirleri yanında, değişik konuları işlediği düzyazıları (nesir) da vardır.
EMİN BÜLENT SERDAROĞLU (1886 – 1942)
èFransız edebiyatını takip etmiş; Edebiyat-ı Cedide neslinin tesiri altında kalmıştır. Tevfik Fikret hayranıdır. Fecr-i Âti edebî topluluğuna mensup gençler arasında yer alan Emin Bülent, şiirle sürekli uğraşamamıştır. Fecri ati etkisinde yazdığı şiirleri Tevfik Fikret'in şiirleri gibi uzun, süslü sanatlı ve şahsi konularda yazılmış şiirlerdir.
èŞiirlerinde, mekân ve zamandan uzaklaşma arzusu hissedilir. Aşk, ayrılık ve ölüm işlediği konulardandır. Şiirlerinde destansı (epik) özellikler görülür.
èFecr-i Ati sonrası milli konulara yönelir. Yunanlıların Girit'te çıkarma yapmasından sonra; Victor Hugo'nun "Mavi Gözlü Yunan Çocuğu" adlı şiirine karşı yazmış olduğu "Kin" şiiriyle tanınmıştır.Genç Kalemler olarak faaliyet gösteren Ziya Gökalp, Ömer Seyfettin, Ali Canip tarafından takdir Edilmiştir. Genç Kalemler, Emin Bülent'e "Genç Kalemlerden Kin Şâirine" yazılı bir saat hediye etmiştir. Atatürk de Emin Bülent'i bu şiiri dolayısıyla Dolmabahçe Sarayı'na yemeğe davet etmiştir.Kin adlı şiirini Atatürk'ün huzurunda seslendirmiştir. "Kin" ve "Hisarlara Karşı" şiirleriyle Milli Edebiyat'ın habercisi olmuştur.
EMİN BÜLENT SERDAROĞLU'NUN ESERLERİ
Şiir: Emin Bülent'in Şiirleri (Salih Zeki Aktay tarafından yayımlanmıştır.),
Fec-i Âti Şairleri: Emin Bülend (R. Necdet Evrimer tarafından yayımlanmıştır.) Ünlü Şiirleri: Kin, Hatay'a Selam, Hisarlara Karşı, Dev şarkısı, Hatif Diyor ki, Çöller
