Canlı ve cansız varlıklara, çeşitli somut ve soyut kavramlara ad olan sözcük türüdür.
a)Belirtili İsim Tamlaması:
Tamlayanın “-in” ilgi ekini tamlananın da “-i, si” 3.tekil kişi iyelik ekini aldığı tamlamalardır.
Örnek: İstanbul'un baharı
Tamlayan Tamlanan
Örnek: Sonun başlangıcı
Tamlayan Tamlanan
a)Belirtisiz İsim Tamlaması:
Tamlayanı yalın halde bulunan, tamlananı 3.kişi iyelik ekini alan tamlamalardır.
Örnek: Yağmur kokusu
Tamlayan Tamlanan
Örnek: Pencere kenarı
Tamlayan Tamlanan
a)Takısız İsim Tamlaması:
Tamlayan ve tamlananın, tamlama ekleri almadan oluşturdukları isim tamlamasıdır. Bu tür tamlamalarda tamlayan, tamlananın neyden yapıldığını anlatır.
Örnek: Demir kapı
Tamlayan Tamlanan
Örnek: Tahta masa
Tamlayan Tamlanan
a)Zincirleme İsim Tamlaması:
Birden çok isim tamlamasının iç içe geçmesiyle oluşur.
Örnek: Belediye otobüsünün rengi, Türkiye'nin eğitim sorunları, köyün kaynak suyu
B) ZAMİRLER (ADILLAR)
Cümlede varlıkların adları yerine kullanılabilen ve adların yerine getirdiği bütün fonksiyonları yerine getirebilen isim soylu kelimelerdir.
a)Kişi (Şahıs) Zamirleri :
ben, sen, o, biz, siz, onlar
Örnek: Ben, sana onları yanıma çağır, demiştim.
Örnek: Siz, bize onu da davet edin, dediniz.
ÖNEMLİ NOT: Kişi zamirleri çekim eklerini alabilirler: bana, sana, bize, ondan, onları…
b) İşaret Zamirleri:
Bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar, buraya, şuraya, oraya, burası, şurası, orası…
ÖNEMLİ NOT: “O“ ve “onlar” sözcükleri hem işaret hem de kişi zamiri olarak kullanılabilirler. Bu kelimeler insan isminin yerini tutuyorsa şahıs zamiri, insan dışı varlıkların yerini tutuyorsa işaret zamiridir.
Örnek: Bundan çok kar ettik. Örnek: Ötekini almayalım mı? Örnek: Şöylesini bulamadık.
Örnek: Oraya şunu asmalıyız. Örnek: Diğeri daha pahalıydı. Örnek: Orası da sıcak mıydı?
c) Belgisiz Zamirler:
Bazıları, biri, kimi, hepsi, herkes, kimse, birçoğu, birkaçı, şey…
Örnek: Bazıları anlamamış. Örnek: Herkes işine baksın. Örnek: Bir şey söyleme.
Örnek: Biri bana gelsin. Örnek: Birçoğunu bulamadılar. Örnek: Hiçbirini alma.
d) Soru Zamirleri:
Ne, kim, kimi, hangisi, kaçı, nereye, nerede, nereden…
Örnek: Nereye gidiyorsun? Örnek: Ne söyleyeceksin? Örnek: Saat kaç?
Örnek: Kim anlattı? Örnek: Hangisini giyeceksin? Örnek: Kaçı bozuk çıktı?
e) Dönüşlülük Zamiri:
‘’Kendi’’ sözcüğüdür. Tüm zamir çeşitleri gibi çekim eklerini alabilirler.
Örnek: Kendimle konuşuyorum. Örnek: Kendim ettim, kendim buldum.
Örnek:Bu, kendisine iletildi. Örnek: Yaramı sarmaya yar kendi gelsin.
