18. YÜZYIL
NEDİM
èZevk ve eğlence şairidir.
èİstanbul'un gezinti ve eğlence yerlerini şiirlerinde anlattığı için "İstanbul Şairi" olarak anılır.
èLale Devri'nin canlı, eğlenceli yaşamını şiirlerine aktarmıştır.
èDini şiiri ve mesnevi türünde bir eseri yoktur.
èİstanbul Türkçesiyle başarılı gazel, kaside, şarkı Mahallileşme akımının etkisiyle hece ölçüsüyle bir "türkü" yazmıştır.
èŞiirlerinde halk dilinde yer alan deyim ve sözcükleri kullanmıştır.
è Eseri: Divan
? ÇIKMIŞ SORU Divan Edebiyatında dil, ifade ve konu bakımından Mahallileşme Akımını başlatan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bakî B)Fuzulî C) Nedim D) Nef'î E) Nabî (1971 ÜSS)
CEVAP C Divan Edebiyatı'nda Mahallileşme Akımını başlatan şair Nedim'dir.
? ÇIKMIŞ SORU Kasidelerinde kullandığı ağır dil, gazellerinde, özellikle şarkılarında oldukça sadeleşir. Farsça ve Arapça şiirleri de olmakla birlikte şiirlerinin çoğu Türkçedir. Kasidelerinden çok, yeni buluşlarla süslediği şarkı ve gazelleriyle ünlüdür. Gazellerine, "Ma'lûmdur benim sühanım mahlas istemez." diye haklı olarak övünecek derecede kişiliğinin damgasını vurmuştur.
Bu parçada tanıtılan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fuzulî B) Baki C) Nedim D) Nefi E) Nâbi (1992 ÖYS)
CEVAP C Parçada tanıtılan divan şairi Nedim'dir.
? ÇIKMIŞ SORU Nedim'le, Fuzulî'yi karşılaştıran aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Nedim, şiirine günlük hayatı yansıtmış, Fuzulî ise bundan kaçınmıştır.
B) İkisi de kasideden çok, gazelde başarılı olmuştur.
C) Fuzulî tasavvuftan esinlenmiş, Nedim tasavvufla hiç ilgilenmemiştir.
D) İkisinde de dil, çağlarına göre daha sadedir.
E) İkisinin de "Divan"larından başka, "Mesnevi"leri de vardır. (1984 ÖYS)
CEVAP E A, B, C ve D seçeneklerinde verilenler her iki şair için de söylenebilir. Ancak Nedim'in mesnevi türünde bir eseri yoktur.
ŞEYH GALİP
èDivan şiirinin son büyük şairidir.
èMevlevi şeyhidir.
èSebk-i Hindi akımının temsilcisidir.
èSembolik, sanatlı ve ağır bir dili vardır.
èMahallileşme akımından da etkilenmiş, halk söyleyişine yakın dille şiirler de yazmıştır. Bu akımının etkisiyle, heceyle yazdığı bir "şarkı"sı da vardır.
èEserleri Divan , Hüsn ü Aşk (İlahi aşk uğrunda bir dervişin çekmek zorunda olduğu çileleri, sembolik bir dille anlattığı bir mesnevidir.)
? ÇIKMIŞ SORU İlâhî aşk yolunda katlanılması gereken çileyi anlatan, alegorik bir eser olan
"Hüsn ü Aşk" mesnevisi hangi şairimizindir?
A) Nedim B)Necati C) Fuzuli D) Şeyh Galip E) Nabi (1972 ÜSS)
CEVAP D Hüsn ü Aşk mesnevisi Şeyh Galip'e aittir.
SÜNBÜLZADE VEHBİ
èKasidelerinde Nefî'yi, gazellerinde Bâkî ve Nâbî'yi taklit eden şair, daha çok mesnevileriyle
tanınmıştır.
èEserleri: Lutfiyye, Tuhfe-i Vehbi, Nuhbe-i Vehbi, Şevkengiz
ENDERUNLU FAZIL
èMahallileşme ve halka yaklaşma akımının önemli temsilcilerinden sayılır.
èEserleri: Divan, Hubanname, Defter-i Aşk, Çenginame, Zenanname
FİTNAT HANIM
èNazım tekniğine olan hâkimiyeti, ifade kuvveti şiirlerinde kendini gösterir.
èKaside ve benzeri geniş çerçeveli manzumelerden çok, gazel, kıt'a, rubai gibi küçük hacimli şiirler yazmayı tercih etmiştir. èEseri: Divan
