2. Paragraf Oluşturma
Sınavlarda önceden yazılmış bir paragrafın bölümlere ayrılmasıyla elde edilen cümleler karışık şekilde verilir ve bu cümlelerden anlamlı bir paragraf oluşturmamız istenir. Karışık şekilde verilen bu cümleleri dizerek anlamlı bir bütün oluştururken şu hususlara dikkat edilmelidir:
Çıkmış Soru:
Aslında anlamlı bir paragraf oluşturdukları halde, aralarındaki düşünce bağlantısı bozularak karışık düzende verilen beşer cümle yer almaktadır. Bu cümlelerin dil ve düşünce bütünlüğü bakımından anlamlı bir paragraf oluşturacak biçimde başlarındaki rakamlara göre EN DOĞRU sıralanışını bulunuz .
(1) Daha iyisi yapılan bu şey nedir? (2) Divan şiirinde benzeri bir olayla karşılaşmayız. (3) Türk edebiyatında eski-yeni kavgası Tanzimat’tan sonra başlamıştır. (4) Divan şairleri olsa olsa “Ben daha İyisini yaptım. Hayır, ben daha iyisini yaptım” diye çekişmişlerdir. (5) Gerçi Divan şairleri arasında sen-ben kavgası eksik değildir; ama buna bir akımla başka bir akımın, bir okulla başka bir okulun, eski ile yeninin çatışması gözüyle bakamayız.
A) 3-1-2-4-5 B) 3-2-5-4-1 C) 2-5-1-4-3 D) 4-1-3-2-5 E) 5-4-2-1-3 (1975-ÜSS)
CEVAP B: Bu tip sorularda yapılması gereken ilk şey paragrafın ilk cümlesini bulmaktır. Bir paragrafın ilk cümlesi olmaya en uygun cümle 3 numaralı cümle olduğundan C,D ve E seçeneklerini eleriz. Bu aşamada şu yol izlenmelidir:
Doğru cevabın A seçeneği olduğunu farz edelim ve sıralayalım.
(3) Türk edebiyatında eski-yeni kavgası Tanzimat’tan sonra başlamıştır. (1) Daha iyisi yapılan bu şey nedir? (2) Divan şiirinde benzeri bir olayla karşılaşmayız. (4) Divan şairleri olsa olsa “Ben daha İyisini yaptım. Hayır, ben daha iyisini yaptım” diye çekişmişlerdir. (5) Gerçi Divan şairleri arasında sen-ben kavgası eksik değildir; ama buna bir akımla başka bir akımın, bir okulla başka bir okulun, eski ile yeninin çatışması gözüyle bakamayız.
Bu sıralamayı dikkatle okuduğumuzda anlam bütünlüğünün olmadığını fark ettik değil mi?
Bir paragrafın ilk cümlesi olmaya en uygun cümle 3 numaralı cümle olduğundan C, D ve E seçeneklerini kolayca elemiştik. A seçeneğinin de ilk cümle olmaya uygun olmadığını tespit etmemiz sonucunda doğru cevaba ulaşmış olduk.
3. Paragraf Tamamlama
Bazı paragraf sorularında, parçanın bazı bölümlerinde boşluklar bırakılır ve bu boşluklara getirilebilecek uygun cümleler sorulur. Bu tür durumlarda parçanın anlam ve yapı özellikleri dikkate alınmalı, parça anlamca en uygun cümleyle tamamlanmalıdır.
Çıkmış Soru:
Türküler, şiirler iç dünyamızın sesi olarak yazılmış olsalar da bizden çıktıkları anda topluma mal olmuştur artık. Yalnız topluma mal olmakla kalsa iyi. Yerelden ulusala, ulusaldan evrensele bir değişme ve gelişme çizgisi izleyerek bütün insanlığın ortak değeri hâline gelir. Örneğin Yunus Emre'nin şiirlerinde yansıtılan duygular salt bize mi özgüdür? Neruda, yalnızca Şili'nin acılarını yansıtmıştır, deyip dışlayabilir miyiz onu? Acısı acımız olmuştur, halkı da halkımız. Kısaca —-.
Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
A) şiir, şairin şiiri düşünmeye başladığı andan okuyucusuyla buluştuğu ana değin süren, uzun ve
sancılı bir dönemin ürünüdür
B) sanatçı, ortaya koyduğu ürünlerin hangi özellikleri taşıyacağını önceden saptamalıdır
C)sanatçı, yapıtını yaratırken bilinçli olarak ona ulusal niteliklerin dışına taşan yeni boyutlar
kazandırır
D) her birimiz, yaşadığımız bölgenin rengini, dokusunu, çizgisini yansıtan türkülerden ve şiirlerden
hoşlanırız
E) türküler, şiirler özünde kendi coğrafyalarının izlerini taşısalar da sanatsal dilin içerdiği insansal özle
bütün insanlığın ortak yaratısıdır.(2011-YGS)
Çıkmış Soru:
Okumayan bir insan, sadece tek bir yaşam sürmüştür. Oysa ben Napolyon’un, Sezar’ın, Dartanyan’ın yaşamlarıyla kendi yaşamımı zenginleştirdim. Bu nedenle, gençleri kitap okumaları konusunda her zaman yüreklendiriyor, yönlendiriyorum, çünkü bu, tek boyutlu kişilikten kurtulmanın en etkili yoludur. Böylece, —- bu müthiş bir ayrıcalıktır.
Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) tarihsel olaylara ilgi duyarsınız
B) ülkeleri tanıma isteğiniz artar
C) değişik yaşantılar edinmiş olursunuz
D) insanları daha çok sevebilirsiniz
E) sorumluluk duygunuz gelişip güçlenir(2009-ÖSS)
