Bir atomun elektron sayısı kadar iyonlaşma enerjisi değeri ölçülebilir.
Atomdan elektron uzaklaştırıldıkça atom yarıçapı azalır
Elektron başına düşen çekim kuvveti artar.
Her elektronu koparmak için gereken enerji bir öncekinden daha büyük olur.
( İE)n ………….> (İE)4 > (İE)3 > (İE)2 > (İE)1
Uyarı : Nötr atomunuz katı veya sıvı olmaması gerekir İyonlaşma enerjisi endotermik bir olaydır.
AYNI PERİYOTTA;
Soldan sağa doğru yörünge sayısı değişmez.
Ancak proton sayısı arttığı için yarıçap küçülür.
Elektron koparmak için verilen enerji artar.
Aynı periyotta soldan sağa doğru ilerledikçe birinci iyonlaşma enerjileri
1A< 3A <2A < 4A < 6A< 5A< 7A< 8A
AYNI GRUPTA YUKARIDAN AŞAĞIYA DOĞRU İNİLDİKÇE:
Atom yarıçapı artar.
En dış yörüngedeki elektronları koparmak kolaylaşır.
Atomların birinci iyonlaşma enerjisi azalır.
ELEKTRON İLGİSİ:
F(g) + e → F-1(g) + Enerji Eİ = -333 kj/mol
N(g) + e + Enerji → N+(g) Eİ = +9 kj/mol
O(g) + e → O-(g) Eİ = -140 kj/mol
Gaz halindeki bir atomun bir elektron alması sırasında açığa çıkan enerji değişimidir.
Elektron ilgisi pozitif ve negatif olabilir.
Elektron ilgisinin değeri eksi olması azaldığını göstermez. Negatiflik atomun elektron alma
durumunda dışarıya verdiği enerjinin göstergesidir.
A(g) + e- → A- (g)elektron ilgisi = ΔU (veya Eİ)
Gaz halindeki nötral bir atomun elektron alması ile açığa çıkan ısıdır (Genellikle Eİ (-) olup ekzotermiktir.) (İstisna: IIA ve VIIA gruplıar için endotermiktir.)
Toprak Alkalilerde Eİ (+) dir: ns2 tam dolu simetri kararlı yapıdır.
Elektron almaya en yatkın olan halojenlerdir ve elektron ilgisi en yüksektir.
Soygazların elektron ilgisi çok küçük olmasından dolayı yok kabul edilir.
Aynı grupta yukarıdan aşağıya doğru inildikçe elektron ilgisi genellikle azalır.(İstisna Klorun
elektron ilgisi Florun elektron ilgisinden fazladır.)
Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe elektron ilgisi artar.
Elektron ilgisi bir elementin elektron alma eğiliminin ölçüsüdür.
O(g) + e → O-1(g) + 142 kj/mol
O-1(g) + e + 844 kj/mol → O-2(g)
ELEKTRONEGATİFLİK:
Bağ elektronlarını çekme yeteneğinin ölçüsüdür.
Elektronegatiflik iyonlaşma enerjisi ve elektron ilgisi değerleri kullanarak ölçülebilir.
Elektronegatifliği en yüksek element FLORDUR.
Elektronegatiflik değeri 4 tür.
Metallerin elektronegatiflikleri 1,7 değerinin altında, ametallerin ise 2,0 değerinin yukarısındadır.
Bu iki değer arasında yer alan elementler yarı metaldir.
PERİYODİK CETVELDE;
Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe genellikle elektronegatiflik artar.
Aynı grupta aşağıdan yukarıya doğru gidildikçe elektronegatiflik artar.
Elektronegatiflik sıralaması
F > O > N > Cl > Br > C > I > H
METAL VE AMETALİK ÖZELLİK:
En aktif metal 1A grubu Alkali metallerdir.
En aktif ametal ise 7A grubu Halojendir.
Metallerin elektron verme eğilimleri yüksektir.
Ametallerin ise elektron alma eğilimleri yüksektir.
