KÖY SEYİRLİK OYUNU
èDüğünlerde, bayramlarda ya da yılın belirli günlerinde köylülerimizin, (genellikle "oyun yapma", "oyun çıkarma" adı altında) bereket bolluk, sağlık ve yeni yılı karşılamak amacıyla oynadığı törensel içerikli oyunlardır. Çeşitli inanış ve mitlerin kaynaklık ettiği bu oyunlar, eski Anadolu uygarlıklarının, Anadolu toprakları üzerinde yaşayan halkımızın Orta Asya'dan getirdiği kültürel ögeler ve İslâmiyet'i kabulünden sonraki İslâmî ögelerle birleşen bir kültürel sentezin izlerini taşır.
èKöy tiyatrosu özel bir sahneye ve kostümlere sahip değildir. Sahne, kostümler, makyaj malzemeleri, dekorlar, kırsal kesimin tabiî yaşama imkânları çerçevesi içinde sağlanmaktadır.
èOyuncular amatördür, oyunculardan kabiliyetli olan bir nevi yönetmen görevini üstlenmektedir.
èSeyirlik oyunlar ilkel bir tiyatro örneğidir.
èSeyirlik oyunları; günlük yaşamı taklit eden (kalaycı, berber, çift sürme), hayvanları taklit eden (deve, ayı, tilki, kartal), mevsim değişiklikleri, yıl değişimleri için oynanan (köse gelin), bolluk ve berekete dönük oynanan (saya gezme, koç katımı törenleri, cemal oyunu), yağmur yağdırmak için oynanan (çömçe gelin) oyunlar oluşturur.
èOynandığı toplumun kültür düzeyine göre, zaman ve geleneğe bağlı olarak şekillenir.
Köy seyirlik oyunları iki ana grupta incelenebilir
a) Ritüel Nitelikli Oyunlar
è Belirli bir oynanma zamanı olan bu oyunlarda şenlik, büyü, bolluk ve bereket motifleri iç içedir. Eski-yeni, iyi-kötü, bolluk-kıtlık, yaz-kış, ak-kara, güçlü-zayıf gibi çatışmalar üzerine kurulur.
b) Eğlence Amaçlı Oyunlar
èEvlenme törenlerinde ve çeşitli toplantılarda eğlence amacıyla oynanan oyunlardır.
èToplumun eksik yönleri ele alınır, bozuk kişilikler alaya alınır.
èKelime oyunlarından yola çıkılarak espriler oluşturulur.
èAhlaki bir sonuca varma amacı vardır.
3. ve 4. konuda anlattığımız olay çevresinde gelişen edebi metinler (anlatmaya bağlı
edebi metinler ve göstermeye bağlı edebi metinler) ile ilgili öğrendiklerimizi çıkmış sorularla
pekiştirelim.
