İSLAM TARİHİ
Hz. Ömer Dönemi (634 – 644)

• Köprü Savaşı: İran ile yapılan savaşta Hz. Ömer’in ordusu yenilmiştir.
• Yermük Savaşı: Suriye ve Filistin’de önemli yerler ele geçirildi. Suriye coğrafyası fethedildi.
• Kadisiye (636), Celula (637) ve Nihavend (642) Savaşları ile Irak ve İran toprakları fethedildi. Sasani Devleti’ne son verildi ve Türklerle ilk defa komşu olundu.
• Amr bin As komutasındaki ordular, Mısır’ı fethetti, Fustat adı verilen ordugah şehirleri kuruldu. Böyle Kuzey Afrika’nın fethi için üs elde edilmiş oldu.

Teşkilat Alanında Gelişmeler

• Devlet illere ayrıldı.
• Basra, Kufe, Kafire şehirleri kuruldu.
• İlk düzenli ordu kuruldu.
• Hicri takvim oluşturuldu.
• Devlet hazinesi (Beytül Mal) oluşturuldu.
• İkta sistemi uygulandı.
• Askeri haberleşme, posta amaçlı menziller oluşturuldu. (Berid Evleri)

Hz. Osman Dönemi (644-656)

• Hazarlarla yapılan Belencer Savaşı sonucunda İslamiyet’in Kafkasya’ya yayılması engellendi.
• İlk İslam donanması Muaviye tarafından kuruldu, Kıbrıs fethedildi
• Bizans ile Zatü’s-savari (Yelkenler) deniz zaferinde Bizans mağlup edilerek Doğu Akdeniz’in kontrolü Müslümanlar’a geçti (ilk deniz zaferi)
• Kur’an-ı Kerim çoğaltıldı

EMEVİLER 661 – 750
Muaviye Dönemi

• Şam başkent oldu.
• İstanbul 2 kez kuşatıldı.
• Rodos ve Sakız adaları fethedildi.

Yezid Dönemi

• Saltanat yoluyla başa geçen ilk hükümdardır
• Muaviye ölmeden önce oğlu Yezid’i halife tayin etmesi üzerine Yezid’in halifeliğini tanımayan Hz. Hüseyin Kerbela’da şehit edimiştir.
• Müslümanlar Şii – Sünni olarak kesin şekilde ayrılmıştır.
• Kuzey Afrika’daki Bizans egemenliği sona ermiştir.

Abdülmelik Dönemi

• İlk resmi Arap parası bastırılmıştır.
• Arapça resmi dil ilan edilmiştir.
• Divan kayıtları Haccac tarafından Irak’ta Arapça tutulmuştur.

Ömer bin Abdülaziz Dönemi

• Mevalilerden cizye vergisi kaldırıldı, böylece ayrımcılığa son verilmiş oldu.

Velid Dönemi

• Kuzey Afrika’nın fethi tamamlandı.
• Buhara, Semarkant, Harezm gibi önemli Türk şehirleri Emevi hakimiyetine girdi.
• Tarık bin Ziyad komutasındaki ordu Kadiks Savaşı’nda (711) İspanya’daki Vizigot Krallığı’na son verdi.
• Emevi ilerleyişi Franklarla yapılan Puvatya Savaşı’nda İslam ordularının yenilmesiyle durdu.

Emevi Devleti’nin Yıkılma Nedenleri

• Merkezi otoritenin zayıflaması
• Emevilerin ayrımcı politika ile halk desteğini kaybetmesi
• Arap olmayan unsurların dışlandığı Mevali politikasının uygulanması
• Şiilerin ve Haricilerin faaliyetleri

Emevilere karşı ilk başkaldırı Horosan’da bir Türk olan Ebu Muslim tarafından başlatıldı. Ebu Muslim’in Ebu’l Abbas Abdullah’ı Kufe’de halife ilan etmesiyle Emevi Devleti sona erdi.

ABBASİ DEVLETİ 750 – 1250

Ebul Abbas Dönemi

• Ebu Muslim, Emevi Devleti’ni yıkarak Ebul Abbas’ı halife ilan etmiştir.
• Bu dönemde Talas Savaşı (Atlık Savaşı) yapılmıştır.

Ebu Cafer Mansur Dönemi

• Başkenti Kufe’den Bağdat’a taşımıştır.
• Arap ve mevali arasındaki fark ortadan kalkmıştır.
• Anadolu’ya akınlar yapılmıştır
• Türklerden asker olarak faydalanılmıştır.

Halife Mehdi Dönemi

• Bizans vergiye bağlandı..
• Memurları yargılayan mahkeme kuruldu.

Harun Reşid Dönemi

• Abbasilerin en parlak dönemidir.
• Avasım şehirleri kurularak Bizans’tan gelebilecek tehditleri önlemek için Türklerden oluşan askeri birlikler kurularak bu şehirlere yerleştirilmiştir.
• İstanbul’u kuşatmıştır.
• Kadılkudatlık (Başkadılık) kurulmuştur.

Mutasım Dönemi

• Türklerin savaşçı özelliklerini yitirmelerini engellemek için Türkler’e ait Samarra şehirleri kuruldu.
• Afşin tarafından Babek isyanı bastırıldı

847’den itibaren Abbasi halifelerinin otoritesinin zayıflamasıyla Abbasi Devleti’nin sınırları içerisinde yeni devletler kuruldu;

1258’de Cengiz Han’ın torunu Hülagü tarafından Bağdat şehri işgal edildi ve Abbasi Devleti’ne son verildi.