Bitki Örtüsü:

Bitki örtüsüyle kaplı arazilerde gündüz fazla ısınma gece fazla soğuma olmaz. Bitki örtüsünden yoksun çorak araziler gündüz daha çok ısınırken gece ısı kaybı daha fazla olur.

Nemlilik:

       Nem; Aşırı ısınmayı ve soğumayı önler. Sıcaklık farkını azaltır.

       Kıyılarda nem fazla iken Kara içlerinde nemlilik azdır. Ayrıca nemliliğin fazla olduğu yerlerde bulutluluk oranı da fazladır.

Okyanus Akıntıları:

§  Sıcak Okyanus Akıntılarını Alize rüzgârları başlatırken, Soğuk Okyanus Akıntılarını ise Kutup rüzgârları başlatır.

§  Sıcak Okyanus Akıntıları Ilıman Okyanusal İklimin oluşmasında etkilidir.

§  Unutma; Kıtaların Doğu ve Batı kıyılarını sıcaklık olarak karşılaştırırsa, cevap: Okyanus Akıntıları olur. Örneğin; Güney Amerika kıtasının Batı kıyılarının Doğu kıyılarına göre daha soğuk olması.

§  Sıcak Okyanus Akıntıları Ekvator’dan doğru gelirken, Soğuk Okyanus Akıntıları ise Kutuplardan doğru gelir.

§  Güney Yarım Kürede kıtaların Batı kıyılarında Soğuk Akıntılar etkiliyken, Doğu kıyılarında ise Sıcak Akıntılar etkilidir.

Yer şekilleri

• Yer şekillerinin dağlık ve engebeli olduğu yerlerde kısa mesafede sıcaklık değişir. Bu durum iklimin ve tarım ürünlerinin çeşitli olmasında önemli etkiye sahiptir.
• Ülkemize bakıldığında Türkiye’nin 3. Ve 4. Jeolojik zamanda oluşup Genç yapıda olmasından dolayı dağlık ve engebeli olup, ortalama yükseltisi fazladır.

Yükselti

• Türkiye’nin ortalama yükseltisi fazladır. (1132 metre)
• Yükselti ile sıcaklık arasında ters bir orantı vardır. Yükselti arttıkça sıcaklık azalır.
• Yükseltinin hem sıcaklık ile hem de yağış ile doğrudan ilişkisi vardır.
• Ülkemizin en yüksek bölgesi Doğu Anadolu Bölgesidir. Buna bağlı olarak en soğuk bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesidir.

§  Yükseltiye bağlı olarak bir dağ yamacı boyunca ormanlar kuşaklar oluşturur.

Dağların Uzanış Yönü

• Ülkemizde Karadeniz ve Akdeniz Bölgesinde Dağlar kıyıya paralel iken, Ege Bölgesinde dik uzanır. Ayrıca ülkemizdeki dağlar genellikle doğu – batı yönlü uzanmaktadır.
• Ülkemizde dağların uzanışından dolayı Karadeniz ve Akdeniz de denizel etki iç kısımlara giremez. Bu durum iç kesimlerimizde Karasal iklimin hâkim olmasında etkili olmuştur.

§  Ülkemizde yayılış alanı en fazla olan iklim tipi Karasal iklimdir. Bu durum Dağların Uzanış Yönüyle ilgilidir.

Karasallık / Denizellik:

Karalar çabuk ısınıp çabuk soğur iken,  Denizler ise geç ısınıp geç soğur. Bu durum Yazın karaların daha sıcak olmasına, Kışın ise denizlerin daha ılık olmasına neden olur.

Ayrıca; aynı enlemde yer alan Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinin Yaz ve Kış sıcaklık ortalamalarına bakıldığında Yazın Güneydoğu Anadolu Bölgesinin daha sıcak olduğu ( KARASALLIK ), Kışın ise Akdeniz Bölgesinin daha sıcak olduğu                        ( DENİZELLİK ) gözlemlenir.

Kara ve Denizlerin Dağılışı

• Kuzey Yarım Küre’de Karalar, Güney Yarım Küreye göre daha fazladır.
• Kuzey Yarım Küre’de Karaların fazla olması yaz sıcaklıklarının Kuzeyde daha fazla olmasına, Dünya’nın en sıcak alanlarının Kuzey Yarım Küre’de olmasına sebep olmuştur.
• Güney Yarım Küre’de Denizlerin daha fazla yer kaplaması sonucunda Kışlar daha ılık geçmektedir.

§  Unutma; Kuzey Yarım Küre ile Güney Yarım Küre sıcaklık olarak karşılaştırıldığında, Cevap; Kara ve Denizlerin Dağılışı olur.

§  Dünya’nın Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Haritasına bakıldığında K.Y.K’ de izoterm eğrilerinde sapmanın fazla, G.Y. K’ de ise izoterm eğrilerinde sapmanın daha az olduğu görülmektedir. Bu durumun nedeni; Kara ve Denizlerin Dağılışıdır.