YERYÜZÜNDE HAREKET 

-ATIŞLAR- 

Serbest Düşme 

Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda bir cismin yerden belli bir yükseklikten ilk hızsız bırakılmasına denir. Cisme etki eden kuvvet cismin ağırlığıdır. Newton’un ӏӏ.hareket yasasına göre, m kütleli serbest düşme yapan kütle için

; Fnet = m.a 

Fnet = m.a =G = m.g 

a=g   olur.                     Cisim hareketi boyunca g(yerçekimi ivmesi) ile düzgün hızlanan hareket yapar.

Serbest düşme yapan cismin hareket grafikleri aşağı yön negatif kabul edilerek çizilmiştir.

• İvme - zaman grafiği altında kalan alan hız değişimini verdiği için ivme zaman grafiği altında kalan alandan cismin yere çarpma hızı faydalanarak bulunur.
• Hız – zaman grafiği altında kalan alan yer değiştirmeyi verdiği için hız zaman grafiği altındaki alandan faydalanarak cismin bırakıldığı yükseklik bulunur.

Yukarıdan Aşağıya Düşey Atış 

Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda bir cismin belli bir hızla aşağıya doğru fırlatılmasını ifade eder. 

Cisme etki eden net kuvvet cismin ağırlığıdır. Burada cismin yaptığı hareket ilk hız ile düzgün hızlanan harekettir.

Yukarıdan aşağıya düşey atış yapan cismin hareket grafikleri aşağı yön negatif kabul edilerek çizilmiştir.

• İvme - zaman grafiği altında kalan alan hız değişimini verdiği için ivme zaman grafiği altında kalan alandan cismin yere çarpma hızı faydalanarak bulunur.
• Hız – zaman grafiği altında kalan alan yer değiştirmeyi verdiği için hız zaman grafiği altındaki alandan faydalanarak cismin bırakıldığı yükseklik bulunur.

Aşağıdan Yukarıya Düşey Atış

Cismin havada kalma süresi t ise;  

tçıkış=tiniş=t/2

 Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda bir cismin belli bir hızla yukarıya doğru fırlatılmasını ifade eder. Cisim önce anlık hızı sıfır olana kadar belli bir yüksekliğe çıkar daha sonra serbest düşme yaparak yere çarpar. Atılma hızının büyüklüğü yere çarpma hızının büyüklüğüne eşittir.

Aşağıdan yukarıya düşey atış yapan cismin hareket grafikleri aşağı yön negatif kabul edilerek çizilmiştir.

• İvme - zaman grafiği altında kalan alan hız değişimini verdiği için ivme zaman grafiği altında kalan alandan cismin yere çarpma hızı faydalanarak bulunur.
• Hız – zaman grafiği altında kalan alan yer değiştirmeyi verdiği için hız zaman grafiği altındaki alandan faydalanarak cismin bırakıldığı yükseklik bulunur.

Yatay Atış 

Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda yerden belli bir yükseklikten yatay ilk hızla olarak atılan cisimlerin yaptığı harekettir. Cisim yatayda sabit hızlı hareket düşeyde ise hızlanan hareket yapar. Cismin yatayda aldığı yola menzil (x) denir. 

Cismin yatayda ve düşeyde yaptığı hareketlerin grafikleri ayrı ayrı çizilmelidir.

Yatay

Düşey 

Yatay atış yapan cismin düşey hareketinin grafikleri aşağı yön negatif kabul edilerek çizilmiştir.

Cismin herhangi bir andaki hızı yatay ve düşey hızlarının vektörel bileşkesi olarak bulunur.

 Eğik Atış

Cismin havada kalma süresi t ise; 

tçıkış=tiniş=t/2

 Sürtünmelerin önemsiz olduğu ortamda yerden yatay ya da düşeyde a açısı yapacak şekilde Vo ilk hızıyla atılan cisimlerin yaptığı harekettir. Cisim düşeyde yerçekimi etkisiyle önce yukarı yönde düzgün yavaşlayarak hızının düşey bileşeni sıfırlanır. Tepe noktasından sonra ise düşeyde düzgün hızlanan hareket yapar. Cisim yatayda sabit hızlı hareket yapar. 

Cismin yatayda ve düşeyde yaptığı hareketlerin grafikleri ayrı ayrı çizilmelidir. 

Yatay 

Düşey 

Eğik atış yapan cismin düşey hareketinin grafikleri aşağı yön negatif kabul edilerek çizilmiştir.

Cismin herhangi bir andaki hızı yatay atış hareketinde olduğu gibi yatay ve düşey hızlarının vektörel bileşkesi olarak bulunur.

Önemli: Cismin menzilinin maximum olması için 45⁰lik açı ile atılması gerekir.

Limit Hız Hava direncinin olduğu bir ortamda serbest bırakılan cisimlere hava molekülleri bir direnç kuvveti uygular. Cismin hızı arttıkça havanın uyguladığı direnç kuvveti de artar, bir süre sonra hava direnç kuvveti cismin ağırlığına eşit olur. Bu durumda cismin üzerinde ki net kuvvet sıfır olduğundan cisim sabit hızla hareket etmeye başlar cismin ulaşabileceği maksimum hıza limit hız denir.

 Hava direnci olmasaydı yağmur damlaları kazanacağı hızla kafamızı delebilirdi.