3) Noktalı Virgül ( ; )
1. Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur.
Örnek: Türkiye, İngiltere, Azerbaycan; Ankara, Londra, Bakü.
2. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayır için konur.
Örnek: At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.
3. İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konabilir.
Örnek: Yeni eğitim anlayışımız; akılcı, uygulamaya dönük, yapılandırmacı anlayışa uygundu.
4) İki Nokta (: )
1. Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konur.
Örnek: En sevdiğim yazarları şöyle sıralayabilirim:
Mehmet Akif Ersoy, Orhan Veli Kanık, Ömer Seyfettin, Ziya Gökalp.
2. Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konur.
Örnek: Kendimi takdim edeyim:
Meclis kâtiplerindenim. (Falih Rıfkı Atay)
3. Ses bilgisinde uzun ünlüyü göstermek için kullanılır.
Örnek: ka:nu:nî, ru:hum, ru:ha:nî, usu:lü…
4. Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözlerden sonra konur.
Örnek: Öğretmen: Ahmet, ne oldu oğlum koluna?
Metin: Dut toplarken düşünce kolum kırıldı.
5. Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur.
Örnek: – Ahmet, ne oldu oğlum koluna?
Metin cevap verir:
– Dut toplarken düşünce kolum kırıldı.
6. Genel Ağ adreslerinde kullanılır.
Örnekler: http://tdk.org.tr, https://bjk.com.tr, https://www.turktelekom.com.tr
7. Matematikte bölme işareti olarak kullanılır.
Örnekler: 9016:161=56, 3948:658=6 …
5) Üç Nokta ( ... )
1. Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur:
Örnek: Pek sevdiği küçük, sırtı siyah ve göğsü beyaz, oynak köpeği…
2. Kaba sayıldığı için veya bir başka sebepten dolayı açık yazılmak is kelime ve bölümlerin yerine konur.
Örnek: Adam olacak çocuk b…dan belli olur
3. Alıntılarda başta, ortada ve sonda alınmayan kelime veya bölümle yerine konur.
Örnek: …inadının, zaman zaman da aşırı ataklığının nedeni …
4. Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç katmak için konur.
Örnek: Sana uğurlar olsun... Ayrılıyor yolumuz! (Faruk Nafiz Çamlıbel)
5. Ünlem ve seslenmelerde anlatımı pekiştirmek için konur.
Örnek: Gölgeler yaklaştılar. Bir adım kalınca onu kıyafetinden tanıdılar:
— Koca Ali... Koca Ali, be!.. (Ömer Seyfettin)
6. Karşılıklı konuşmalarda, yeterli olmayan, eksik bırakılan cevap kullanılır:
– Ahmet, ne oldu oğlum koluna?
– Dut toplarken düşünce kolum kırıldı.
–…
–Tamam.
