MERCEKLER
En az bir yüzeyi küresel olan, ışığı kırma özelliğine sahip cisimlere mercek denir.
Merceklerin her iki tarafında odak (F), merkez (M) bulunur.
İki tip mercek vardır;
Kalın Kenarlı Mercek
Üzerine düşen ışık demetini dağıtan merceklere kalın kenarlı mercekler denir.
Kalın kenarlı mercek gösterimi
Özel ışınlar
Asal eksene paralel gelen ışın uzantısı odaktan geçecek şekilde kırılır.
Merceğin optik merkezine gelen ışın kırılmaya uğramadan yoluna devam eder.
Merceğin 2F(merkez) uzantısından gelen ışın uzantısı 2F(merkez) den geçecek şekilde kırılır.
Görüntü oluşumu
Kalın kenarlı merceklerde cismin konumu önemli değildir, görüntünün özelliği daima aynı olur.
Sanaldır.
Düzdür.
Cisimden küçüktür.
Mercek ile odak arasındadır.
İnce Kenarlı Mercek
Üzerine düşen ışık demetini bir noktada toplayan merceklere ince kenarlı mercekler denir.
İnce kenarlı mercek gösterimi
ÖRNEK:
Şekilde verilen I ışının sistemde izlediği yol verilmiştir. Buna göre x ile gösterilen uzunluk kaç cm dir?
CEVAP:
Mercekte kırılan ısın cukur aynanın asal eksenine paralel geliyor.
Çukur aynaya paralel gelen ısın odaktan geçerek yansıyacak.
X = 14-8 = 6 cm
ÖRNEK:
Kalın kenarlı bir mercekte cismin görüntüsü için yukarıdakilerden hangisi kesinlikle söylenemez?
CEVAP:
II. SÖYLENEMEZ. Görüntü daima kalın kenarlı mercekte düzdür.
