Kuvvet

Doğada dört temel kuvvet vardır. Bunlar;

• Kütle Çekim Kuvveti Cisimlerin kütlelerinden dolayı aralarında oluşan çekim etkisine denir. 

• Zayıf Nükleer Kuvvet Nükleer bozunmalarda görülen atomun kararsızlığından sorumlu kuvvetlerdir. 
• Güçlü Nükleer Kuvvet Atomun çekirdeğindeki proton ve nötronun birlikte durmasını sağlayan kuvvettir. 

• Elektromanyetik Kuvvet Cisimlerin sahip olduğu elektrik yüklerinden dolayı aralarında oluşan çekim etkisine denir. 

NOT: Temel kuvvetlerin hepsi temas gerektirmeyen kuvvettir.

Etki büyüklükleri sıralanırsa;

GÜÇLÜ NÜKLEER KUVVET>ELEKTRO MANYETİK KUVVET> ZAYIF NÜKLEER KUVVET>KÜTLE ÇEKİM KUVVETİ

Bileşke kuvvetler

Aynı uygulama noktası bulunan iki F1 ve F2 kuvvetlerini birleştirmek demek, bunların R bileşkesine, yani aynı anda uygulanan Fx ve F2 kuvvetlerininkine eşit etkilere neden olan kuvveti belirlemek demektir. İki kuvvetin bileşkesi, yön, doğrultu ve şiddet olarak vektörel hesap kuralları ile verilir.

Örneğin; bir cisme güney yönünde 20 Newton kuvvet uygulanırken, bu kuvvete zıt yönde 15 Newton kuvvet uygulandığında cisim 20N 'luk kuvvet yönünde 5N büyüklüğünde bileşke kuvvet ile hareket edecektir.

DENGELENMİŞ KUVVET

Cisim üzerine etki eden net kuvvet sıfır ise cisim dengelenmiş kuvvet etkisindedir denir.

Örnek olarak;

• Sabit hızla giden araç
• Dalda duran elma
• Hareketsiz top

verilebilir.

DENGELENMEMİŞ KUVVET

Cisim üzerine etki eden net kuvvet sıfırdan farklıysa cisim dengelenmemiş kuvvet etkisi altındadır denir.

Örnek olarak;

• Hızlanan araç
• Daldan düşen elma
• Tekme atılan top

verilebilir.

F1=F2 ise; cisim dengelenmiş  F1≠F2 ise; cisim dengelenmemiş

NEWTON HAREKET YASALARI 

Isaac Newton hareketi üç temel yasa ile açıklamıştır.

1.YASA EYLEMSİZLİK YASASI Bir cismin hareketini koruma isteğine eylemsizlik denir. Bir cisim üzerine etki eden net kuvvet sıfırsa ya da bir diğer tabirle cisim dengelenmiş kuvvet etkisinde ise cisim duruyorsa durmaya hareket ediyorsa hareketini sabit hızla sürdürmeye devam eder.

 FNET = 0 ise; 

V = 0 ya da  V = sabit olur.

Eylemsizlik Kuvveti

 Cisimlerin hareket durumlarını değiştirmeye yönelik etkilere karşı koymasını sağlayan kuvvete denir. 

Yatay yolda ilerlemekte olan su tankeri fren yaptığında boşken  durması daha kolay iken su dolu iken durması daha zordur. Su miktarı ne kadar fazla olursa durması o kadar zorlaşacaktır. Bunun nedeni eylemsizliğin kütle ile doğru orantılı olmasıdır. 

2.YASA DİNAMİĞİN TEMEL YASASI

 Bir cisim dengelenmemiş kuvve etkisinde ise cisim kuvvetle doğru orantılı bir ivme kazanır. 

FNET = m.a                                                                                   m:kütle           a: ivme                                                                                                                                                                                                                                                         

3.YASAETKİ TEPKİ YASASI  

Bir yüzeye etki eden dik kuvvet büyüklüğünde yüzeyde aynı büyüklükte zıt yönlü bir kuvvet uygular. Bu kuvvete tepki kuvveti denir.   

• Tepki kuvveti ‘N’ ile sembolize edilir.                                                            

SÜRTÜNME KUVVETİ                                                                                                                                                                                                                                              Birbirine temas eden yüzeyler arasında, yüzeylere paralel doğrultuda oluşan cismin hareketini zorlaştıran etkiye sürtünme kuvveti denir.

• Sürtünme kuvveti  FS  ile sembolize edilir.
• Birimi newton(N) dur.
• Vektörel bir niceliktir.

FS  = k. Nk:sürtünme katsayısı ( yüzeyin cinsine bağlıdır)

                                                                   Önemli Bilgi Sürtünme katsayısının birimi yoktur.

STATİK SÜRTÜNME KUVVETİ Duran cisim harekete geçene kadar etki eden sürtünme kuvvetidir.

• Statik sürtünme kuvvetinin sabit bir değeri yoktur, büyüklüğü cisme uygulanan kuvvete bağlı olarak değişir.

KİNETİK SÜRTÜNME KUVVETİ Cisim hareket halindeyken cisme etki eden sürtünme kuvvetidir.

• Kinetik sürtünme kuvveti, statik sürtünme kuvvetinin maksimum değerinden daha küçük bir değere sahiptir.

                 (Cisme etki eden kuvvet – Sürtünme kuvveti grafiği)