Erkek Üreme Sistemi. Testis, sperm kanalı ve penisten oluşur. Sperm oluşumu testislerde seminifer tüpçüklerde gerçekleşir. Oluşan spermatitler epididimise geçerek olgunlaşır ve hareket yeteneği kazanır. Spermler vas deferens kanalına geçer ve burda depolanır. Üretrayla dışarı atılır.
Dişi Üreme Sistemi. Yumurtalık, yumurta kanalı, döl yatağı ve vajinadan oluşur. Yumurtalıkta yumurta üretilir. Yumurta kanalında döllenme olayı gerçekleşir. Döl yatağı endometrium ile kaplanmıştır. Vajina, spermlerin dişi vücuduna bırakıldığı yerdir.
Sperm Oluşumu (Spermatogenez): Spermi oluşturan kök hücreye spermatogonyum denir. Bu hücreler testislerdeki seminifer tüpçüklerde gerçekleşir. Ergenliğe ulaşan erkeklerde spermatogonyum spermatogenez geçirerek ergin spermler oluşur. Erkek üreme sisteminde FSH ve LH hormonları etkilidir. FSH sperm üretimini, LH testosteronu uyarır.
Yumurta Oluşumu: Olgunlaşmamış eşey ana hücrelerine oogonyum denir. Oogonyumlar mitoz geçirdikten sonra mayoza başlar. Profaz - I evresinde kalır. Bu hücrelere birincil oosit denir. Ergenlikle birlikte FSH etkisiyle mayoz I tamamlanarak mayoz II ye başlar. Hücre bölünmesi mayoz II nin metefaz evresinde kalır. Spermin yumurtaya girmesiyle mayoz tamamlanır ve yumurta oluşur.
Menstrüasyon Periyodu. Dört evreden oluşur. Folikül evresi, FSH oogenezi başlatarak yumurtanın olgunlaşmasını sağlar. Ovulasyon, folikülün yırtılıp olgunlaşmış ikincil oositin serbest hâle gelmesine denir. LH hormonunun etkisiyle gerçekleşir. Korpus luteum evresi yırtılan folikül sarı yağ damlacıklarına dönüşür. LH ile gerçekleşir. Korpus luteumdan çok miktarda progesteron az miktarda östrojen salgılanır. Menstruasyon evresi, yumurta döllenmezse progesteron salgısı azalır. Korpus luteumun yapısı bozulur. Bir miktar kanla döl yatağı iç duvarı dışarı atılır.
Büyüme ve Gelişme. Yumurta ile spermin birleşmesiyle zigot oluşur. Zigot, bölünme evresine girer ve hızlı mitoz geçirir. Bu olaya segmentasyon denir. Segmentasyon sonucu blastomer adı verilen hücreleri oluşur. Blastomerler dut görünümü şeklinde kümeleşerek morulayı oluşturur. Morulada bölünen hücreler kenarlara göç ederek içte bir boşluk oluşur. Bu boşluğa blastula boşluğu, evreye blastula evresi denir. Blastula oluşumundan sonra embriyonun alt kısmında bulunan hücreler blostula boşluğuna hareket ederler. Bu yapıya gastrula evreye ise gastrula evresi denir.
? ÖRNEK SORU 1. İnsanın embriyonik gelişimi sırasında gözlenen,
I. gastrula
II. blastula
III. morula yapılarının oluşumu sırası seçeneklerin hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?
A) I - II - III B) I - III - II C) II - I - III D) II - III – I E) III - II – I
Sıralama morula bastula ve gastrula dır. CVP E
? ÖRNEK SORU 2. Aşağıda verilen kavramlardan hangisi erkek üreme sistemine ait değildir?
A) Testis B) Fallopi tüpü C) Seminal kesecik D) Epididimis
E) Cowper Bezi
Fallopi tüpü dişi üreme sisteminde bulunur. CVP B
