Elektrik Akımı 1 * - TYT AYT 2023 (YKS 2023) Uzaktan Eğitim

Sınavlara CANLIDERSHANE.NET Uzaktan Eğitim ile hazırlanın kazanın

ELEKTRİK AKIMI AKIM (I)  : Birim zamanda hareket eden yük miktarına denir.

  • Birimi amper (A) dır.
  • Temel büyüklüktür.
  • Ampermetre ile ölçülür.
  • Skaler bir niceliktir.

DİRENÇ(R) : Akıma karşı gösterilen zorluğa denir.

  • Birimi ohm (Ω) dur.
  • Türetilmiş büyüklüktür.
  • İletkenlik ile ters orantılıdır.
  • Skaler bir niceliktir.

Bir telin direnci;

  • Özdirenç katsayısına (telin cinsine bağlıdır) 
  • Telin uzunluğuna 
  • Telin kesit alanına 
  • Devrede  ile gösterilir. 

bağlıdır.

                                                   

POTANSİYEL FARK –GERİLİM- (V) : İki nokta arasında birim yükü hareket ettirmek için gerekli olan enerjidir. 

  • Birimi volt (V) tur.
  • Türetilmiş büyüklüktür.
  • Voltmetre ile ölçülür.
  • Skaler bir niceliktir.

OHM YASASI

Bir direnç üzerinden geçen akım, üzerindeki potansiyel fark ile doğru orantılıdır.

Gerilim – Akım grafiği eğimi direnci verir.

EŞDEĞER DİRENÇ HESAPLAMA

  • SERİ BAĞLAMA

Bir iletken üzerine peş peşe yerleştirilmiş ise bu dirençlere seri bağlı direnç denir. 

Devrenin A ve B uçları arasındaki eşdeğer direnç; 

 

               REŞDEĞER = R1 + R2 + R3 

 şeklinde hesaplanır.

 

  • PARALEL BAĞLAMA 

Devredeki dirençlerin başlangıç noktaları aynı noktaya bitiş noktaları aynı noktaya ulaşıyorsa bu dirençlere paralel bağlı dirençler denir.

 Devrenin A ve B uçları arasındaki eşdeğer direnç;

KOLAY YÖNTEMLER

  • Dirençleri R1 VE R2 olan iki direnç paralel bağlandıysa eşdeğer direnç;

 

REŞDEĞER = (RI.R2 )/( RI+R2 )   olur.

  • Direnç değeri R olan n tane direnç paralel bağlanırsa eşdeğer direnç;

 

R/ n    olur.

DEVREDEKİ DİRENÇLERİN GERİLİMİ VE AKIMI

  • DİRENÇLER PARALEL BAĞLI

 

 

  • Paralel bağlı kollarda potansiyel fark ( gerilim ) aynıdır.

 

ÖRNEK:

Devredeki ;

  • I2 akımı kaç Amperdir?
  • X direnci kaç ohm dur?
  • Üretecin gerilimi kaç volttur?

 

  • DİRENÇLER SERİ BAĞLI 
  • Seri bağlı dirençler üzerinden aynı akım geçer.

 

ÜRETEÇLERİN BAĞLANMASI

SERİ BAĞLAMA 

r:iç direnç 

ε:EMK (elektromotor kuvvet) birimi volttur.

  • Düz bağlı ise;
  • Gerilimi artırır.

 

  • Ters bağlı ise;
  • Gerilimi azaltır.

 

PARALEL BAĞLAMA

r: iç direnç 

ε: EMK (elektromotor kuvvet)  birimi volttur. 

n: Paralel bağlı üreteç sayısı

  • Paralel bağlı üreteçler gerilim artırmaz.
  •  Pil ömrünü uzatır.