Dünyanın Yapısı ve Oluşum Süreci Yer'in Yapısı 1 * - TYT AYT 2023 (YKS 2023) Uzaktan Eğitim

Sınavlara CANLIDERSHANE.NET Uzaktan Eğitim ile hazırlanın kazanın

DÜNYANIN YAPISI VE OLUŞUM SÜRECİ YER’İN YAPISI

Yer Kabuğu, Manto ve Çekirdekten oluşur.

Yer Kabuğu:  Üzerinde yaşadığımız katmandır. Tamamen katılaşmış durumdadır. Sial ve Sima olarak ikiye ayrılmıştır.

  • Sial ( Kıtasal Kabuk ): Katman taş yapıdadır. Volkanlar sonucu oluşur. Karalarda kalın Okyanus diplerinde ise incedir. Silisyum ve Alüminyum elementlerinden oluşur.
  • Sima ( Okyanusal Kabuk ): Sial katmanının altında yer alır. Kalınlığı azdır. Silisyum ve Magnezyum elementlerinden oluşur.

Manto:  Sıvı haldedir.

  • Dünya’nın toplam hacminin %84’lük kısmını oluşturur.
  • Alt Manto ve Üst Manto diye ikiye ayrılır.
  • Alt ve Üst Manto arasında yoğunluk farkı vardır. Bundan dolayı Mantodaki sıvı halde bulunan madde yukarı ve aşağı doğru hareket eder. Bu harekete Konveksiyonel Hareket ismi verilir. Bu hareket tektonik kökenli olayların kaynağıdır. ( Deprem +  Volkanizma + Tsunami )

Çekirdek:  Dünya'nın en iç bölümüdür.

  • İç Çekirdek ve Dış Çekirdek olarak ikiye ayrılır.
  • Yoğunluğun en fazla olduğu katmandır.
  • İç Çekirdek ( Kristal ) Dış Çekirdek ( Sıvı Halde )
  • Yüksek oranda demir ve nikel elementlerinden oluşur.
  • İç kuvvetler arasında en yaygın olan Orojenez’dir. ( Dağ oluşumu )
  • Dış kuvvetler arasında en yaygın olan akarsulardır. Bunun sebebi; Ülkemizin genç oluşumlu ( 3. ve 4. Jeolojik zamanda oluşması )  olup ortalama yükseltinin fazla olmasıdır.
  • Dış kuvvetler arasında en az yaygın olan buzullardır. Bunun sebebi; Ülkemizin orta kuşakta (  ılıman ) olması ve buzul etkisine çok fazla rastlanmamasıdır.

JEOLOJİK ZAMANLAR ( DEVİRLER )

1.JEOLOJİK DEVİR ( PALEOZOİK)

  • Zonguldak ve çevresinde Taş Kömürü yatakları oluşmuştur.
  • Hersinyen ve Kalodoniyen kıvrımları oluştu.
  • İlk kara bitkileri ve hayvanları oluştu.
  • Türkiye'deki masif araziler oluştu.
  • Hersinyen kıvrımları günümüzde ( Ural ) Kalodoniyen ( İskandinav ) dağlarını temsil etmektedir.
  • Ural Dağları + İskandinav Dağları ve Appalaş Dağları Dünya’nın en eski dağlarıdır.

2.JEOLOJİK ZAMAN (MEZOZİK)

  • Alp Himalaya ya hazırlık dönemidir. ( Alp Himalaya bir dağ oluşum sistemidir. Ayrıca; Ülkemizdeki dağlarda bu kıvrım kuşağı içerisinde oluşmuştur. Bu yüzden bu dönemde ülkemizdeki dağların oluşumuna hazırlık dönemidir. )
  • Tortullaşma dönemi ya da Peneplenleşme dönemi de denir.
  • Dev bitkiler bu dönemde görülür (350m)
  • Dinozorlar bu dönemde yaşamışlardır.
  • Pangea (Dünya’nın tek kıta hali) kıtası parçalanır.

 

Pangea Kıtası parçalandığında Kuzey’de Lavrasya, Güneyde ise Gondnava Kıtaları oluşmuştur. Ortalarında ise Tetis Denizi oluşmuştur.

  • Türkiye önceden Tetis denizi üzerinde yer almaktaydı. Bu nedenle; Ülkemizde Kuzey Anadolu Dağlarında ve Toros Dağlarının üst kısımlarında deniz fosillerine rastlanır.