Doğadaki Üç Unsur 2 * - TYT AYT 2023 (YKS 2023) Uzaktan Eğitim

Sınavlara CANLIDERSHANE.NET Uzaktan Eğitim ile hazırlanın kazanın

KÜNYE

Ortalama: 0 Yıldız

TOPRAKLAR / TOPRAK OLUŞUMU VE ÇÖZÜNME TÜRLERİ

 

                                                                                                              ÇÖZÜNME TÜRLERİ 

 

 

 

 

TOPRAK HORİZONU ( KATMANI ): 

 

A horizonu (katmanı ) eğimli ve yüksek alanlarda ince yapıdayken, düz ve alçak alanlarda kalın yapıdadır.

ZONAL ( YERLİ ) TOPRAKLAR:

  • Oluşumunda iklim etkilidir.
  • Topraktaki bütün katmanlar bulunur.

LATERİT TOPRAKLAR:

  • Bol yıkanmış, tuzsuz, kireçsiz, asitli topraklardır.
  • Ekvatoral Bölgede görülür.
  • Türkiye'de görülmez.
  • Sadece Doğu Karadeniz'de Lateritleşmiş toprak vardır.
  • Tarımsal verim düşüktür.
  •  

ÇERNEZYOM TOPRAKLAR:

 

  • Yerli toprakların en verimlisidir.
  • Doğu Anadolu Bölgesinde (Erzurum-Kars) çevresinde görülür.
  • Kara topraklar olarak ta bilinirler.
  • İklimden dolayı tarım az yapılır. Genellikle hayvan otlatılır.

 

 

KAHVERENGİ ORMAN TOPRAKLARI: 

  • Geniş yapraklı ormanların bulunduğu yerde rastlanır.
  • Karadeniz'deki dağların kuzeye bakan yamaçlarında görülür.
  • Verimli

 

PODZOL: 

  • İğne yapraklı ormanların bulunduğu yerde rastlanır. (Soğuk + Nemli )
  • Rusya ve Kanada’da görülür.
  • Batı Karadeniz'de yaygın olarak rastlanır.       

( Zonguldak ve Çevresi )

  • Mineral bakımında fakir ve aşırı yağıştan dolayı verimsizdir.

 

TERRA – ROSSA TOPRAKLAR: 

 

  • Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde oluşur.
  • Türkiye'nin Orta Kuşakta yer almasından dolayı gözükür.(Matematik Konum )
  • Akdeniz Bölgesi, Ege Kıyıları, Güney Marmara’da görülür.
  • Verim azdır.
  • Kalkerlerin paslanmasıyla kırmızı renkli olur.(Demir oksitlenmesi)

 

KESTANE RENKLİ STEP TOPRAKLAR: 

  • Karasal iklim bölgelerinde görülür. 
  • İç bölgelerimizde yaygındır.
  • Az yağıştan dolayı tuzlu ve kireçlidir.
  • Tahıl tarımı için uygundur.
  • Genel anlamda verimsizdir.

 

 

 

AZONAL ( TAŞINMIŞ ) TOPRAKLAR

  • Oluşumunda dış kuvvetler etkilidir.
  • Azonal topraklar taşındığı için toprakta Horizon bulunmaz.
  • Bulunduğu bölgelerin iklimi üzerinde yorum yapılamaz.

ALÜVYOL TOPRAK:  

  • Akarsular tarafından taşınan topraklardır.
  • Mineral ve organizmalar bakımından zengindir.
  • Verimli topraklardır.
  • Tarımsal faaliyetler yoğun olarak yapılır.

 

KALÜVYOL TOPRAKLAR:      

 

  • Dağlık alanlarda, eğimli yamaçlarda ufalanan malzemelerin yağmur ve sel sularının yardımıyla dağ eteklerinde birikmesiyle oluşur.
  • Dağlık alanlarda görülür.
  • Doğu Anadolu Bölgesinde yaygındır.

MOREN TOPRAKLAR: 

                                                           

  • Buzullar tarafından taşınmış topraklardır.
  • Türkiye’de azdır. ( Orta Kuşakta yer aldığımız için )
  • Bazı yüksek dağ zirvelerinde sınırlı olarak görülür.
  • Kutuplara yakın alanlarda yaygındır.

REGOSOL TOPRAKLAR: 

 

  • Volkanlardan çıkan kum boyutundaki malzemelerin dağ eteklerinde birikmesiyle oluşur.
  • Volkanik arazilerde görülür.
  • En güzel örneği Güneydoğu Anadolu Bölgesinde (Karacadağ) ve çevresindedir.

 LÖS TOPRAKLAR: 

 

 

 

 

  • Kurak ve yarı kurak bölgelerde rüzgârların taşıdığı topraklardır.
  • İç Anadolu Bölgesinde ( Konya-Karapınar) çok az da olsa rastlanır.
  • Dünya'da çöllerde oldukça yaygındır.

 

LİTOSOL TOPRAKLAR: 

  • Litosol taşlı toprak demektir.
  • Dağların eğimli yamaçlarında aşınma devamlı olursa ince malzemeler sürekli taşındığından geriye sadece taş ve çakıl gibi iri malzemeler kalır ve bu iri malzemenin hâkim olduğu taşlı topraklara litosol denir.

 

İNTRAZONAL TOPRAKLAR

  • Bu toprakların oluşumunda yer şekilleri (topografya) ve ana kaya etkilidir.
  • Bütün katmanlar gelişmemiş A ve C Horizonları gelişmiştir.

HALOMORFİK ( TUZLU ) TOPRAKLAR: 

  • Kurak ve yarı kurak bölgelerde suyun buharlaşmasıyla, toprağın yüzeyinde oluşan tuzlu topraklardır.
  • Türkiye'de en fazla buharlaşma Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yaygın olduğu için orada görülür.

HİDROMORFİK ( BATAKLIK ) TOPRAKLAR:

  • Taban suyunun ve Yeraltı su seviyesinin yüksek olduğu bataklık topraklardır.
  • Doğu Anadolu Bölgesinde yaygındır.

KALSİMORFİK TOPRAKLAR: Kireç yönünden oldukça zengin topraklardır. Vertisol ve Rendzina olarak ikiye ayrılır. 

 

VERTİSOL TOPRAKLAR: 

  • Killi arazide oluşan topraklardır.
  • Taş doğuran ya da dönen toprak olarak bilinirler. Ayrıca Anadolu’da Kara kepir toprak olarakta bilinir.
  • Ergene Havzasında yaygındır.
  • Üzerinde Ayçiçeği tarımı yapılır.

            

RENDZİNA TOPRAKLAR:

  • Yumuşak kireç taşlarının üzerinde oluşan topraklardır.
  • Genelde koyu renktedir.
  • İç Anadolu Bölgesinde ve Trakya'da yaygındır.