XIV. Yüzyıl Başlarında Yakın Doğu ve Balkanlar'daki Mevcut Güçlera-Türkiye Selçuklu Devletib-Balkanlar ve Avrupa: XIV. yüzyıl başlarında siyasi birliklerini kuramayan Avrupa devletleri, feodalite (derebeylik) sistemi ile yönetilmekteydi. En güçlü devlet Kutsal Roma-Germen İmparatorluğuydu. Balkanlarda dini ve siyasi birlik yoktu. Çok sayıda mezhep ve etnik grup mevcuttu. Katolik ve Ortodoks Hristiyan mezhepleri arasında çatışmalar yaşanmaktaydı. İngiltere ve Fransa önemli iki devletti.c-İlhanlı Devleti: Cengiz Han'ın torunu Hülagü tarafından İran'da kurulmuştu. Batıniliği ortadan kaldırıp Abbasileri yıktılar.d-Bizans İmparatorluğu: Taht kavgaları Bizans'ı askeri, siyasi, ekonomik anlamda zor duruma düşürmüştü. Bizans, eski gücünde değildi.e-Memluk Devleti: Baharat yolunun ve Abbasi halifeliğinin Memluklerde olması bu devleti güçlendirdi. Osmanlı Devleti'nin büyüme nedenleri:a) Ahilerin desteğib) Gaza ve cihat ruhuc) Tekfurların halka baskı yapması d) Coğrafi konume) Merkeziyetçi yapıf) Tımar, istimalet, devşirme ve iskân siyaseti? ÖRNEK SORU. Osmanlı Devleti önce Kayı Boyu'na dayalı bir beylikken, daha sonra imparatorluk haline gelmiştir.Aşağıdakilerden hangisi Osmanlıların beylik döneminde sahip olmadıkları halde, imparatorluk döneminde kazandıkları özelliklerden biridir? A) Çok uluslu olma B) Osmanlı soyu tarafından yönetilme C) Müslüman devlet olma D) Siyasi varlığını koruma mücadelesi verme E) Yönetimde hiyerarşiyi temel alma(2003-ÖSS)ÇÖZÜM: Osmanlıyı kısa sürede cihan devleti yapan sebeplerden biri de yönetimde liyakat ve hiyerarşiye önem vermesidir. YANIT EOsman Bey Dönemi. Devleti kurdu. Karacahisar'ı fethetti. Ardından Ahi Liderlerinden Şeyh Edebali'nin kızı ile evlendi. Böylece Ahilerin desteğini aldı. İlk Osmanlı parasını bastırdı. Yarhisar ve Bilecik'i fethettikten sonra Bilecik'i başkent yaptı. Bizans'a karşı 1302 Koyunhisar Savaşı'nı kazanarak bağımsızlığını ilan etti. Osman Bey 1299 yılında bağımsızlığını ilan etti ve Yundhisar ile Yenişehir topraklarını fethedip İzmit'e yaklaştı. 1326'da Bursa fethedilerek başkent yapıldı.Orhan Bey Dönemi. 1326 yılında Bursa'yı alıp burayı başkent yaptı. Böylece Bizans'ın Marmara'nın güneyindeki etkinliği kırıldığı gibi ipek sanayisinin merkezi Osmanlıya geçti. Bizans'a karşı ikinci savaş, Maltepe (Palekanon) kazanıldı. İznik ve İzmit fethedildi.Bizans'a yardım karşılığı alınan Çimpe kalesi ile Rumeli'ye geçildi. Karesioğulları ilhak edilerek Anadolu Türk Siyasi birliğinin sağlanması yolunda ilk adım atıldı. Osmanlılarda denizcilik faaliyeti başladı ve Osmanlıların Rumeli'ye geçişi kolaylaştı.I. Murat Dönemi. Bizans'a karşı Sazlıdere Savaşı Edirne başkent yapıldı. Bunun üzerine Türkleri Balkanlardan atmak için Haçlı seferleri başladı. Sırp Sındığı Savaşı (I. Çirmen): Papa V. Urban'ın teşvikiyle Avrupa'da Haçlı birliği kuruldu.Savaşı kazanan Türklerin Balkanlar'da genişleme ve ilerlemesi hız kazandı.II. Çirmen Savaşı (1371): Sırpsındığı Savaşı'nın intikamını almak isteyen Sırplar Osmanlı'ya savaş açtılar. Çirmen mevkiinde yapılan savaşta Sırplar yenildi. İskân siyaseti başladı.I. Kosova Savaşı (1389): Kosova'da yapılan savaşta Osmanlı ordusu kısa sürede haçlı ordusunu bozguna uğrattı. Bu zafer Osmanlıların ilk büyük zaferidir. I. Murat savaş alanını gezerken bir Sırplı asker tarafından hançerlenerek şehit edildi. Osmanlılar ilk kez bu savaşta top kullandı. İlk defa Anadolu beylikleri Osmanlı Devleti'ne yardım gönderdi.Yıldırım Beyazıt Dönemi. İstanbul ilk kez kuşatıldı. Haçlı ordusunun Bizans'a yardım amacıyla Niğbolu kalesini kuşatması üzerine İstanbul kuşatması kaldırıldı. Ardından Niğbolu zaferinden sonra tekrar kuşatıldı ve Bizans'a gelebilecek yardımları kesmek için Anadolu Hisarını (Güzelcehisar) yaptırdı.4. kuşatma sonucu Bizans ile bir antlaşma yapıldı. Buna göre; İstanbul'da bir Türk Mahallesi kurulacak ve cami yapılacaktı. Türklerin davalarına bakılması için bir kadı tayin edilecekti. Bizans her yıl vergi verecekti.Niğbolu Savaşı (1396): Bulgaristan'ın büyük bir kısmı Osmanlı topraklarına katılması ve Bizans'ın kuşatılması üzerine papanın öncülüğünde bir haçlı ordusu kuruldu. Macar Kralı Sigismund komutasındaki Haçlı ordusu Niğbolu kalesini kuşattı ve Yıldırım haberi alır almaz İstanbul kuşatmasını kaldırdı ve Niğbolu'da Haçlıları bozguna uğrattı. Niğbolu zaferi sonucunda;Halife savaşı kazandığı için Yıldırım Beyazıt'a "Sultan–ı İklim-i Rum" unvanını verdi.Osmanlıların İslam dünyasındaki itibarı arttı. Macarlar etkisiz duruma geldi.Eflak ve Boğdan Osmanlı üstünlüğünü tanıdı ve Bulgaristan Krallığına tamamen son verildi.? ÖRNEK SORU. Aşağıdakilerden hangisi, Osmanlıların Haçlı ordularına karşı mücadele ettiği savaşlardan biri değildir?A) Sırpsındığı B) Palekanon C) Niğbolu D) I. Kosova E) Varna(2012-LYS)ÇÖZÜM: Palekanon Savaşı haçlılar ile değil, Bizans ile yapılmıştır. YANIT Bİskân Siyaseti: Osmanlı fethettiği Balkan topraklarına dervişlerin önderliğinde Anadolu'dan getirttiği bir kısım Türkmenleri yerleştirmiştir. Böylece;Fethedilen bölgelere Türklerin yerleştirilerek o bölgenin güvenliği sağlandı. Türkmenler yerleşik hayata geçti. Boş araziler kazanıldı. Fethedilen yerler Türkleştirildi. Karamanoğullarının etkisi kırıldı.Anadolu'da Türk Birliğini Sağlama Faaliyetleri. Bu girişim Orhan Bey döneminde başladı. I.Murat döneminde ise barışçıl bir politika izlendi. Çeyiz ve satın alma yolu ile toprak kazanıldı. Yıldırım Dönemi'nde de Saruhanoğulları, Aydınoğulları, Menteşeoğulları, Germiyanoğulları, Karamanoğulları, Hamitoğulları, Eretna Beyliği Osmanlı topraklarına katıldı. Ankara Savaşı (1402) ve Fetret Devri. Sebepleri: Timur ile Yıldırım arasındaki hakaretamiz mektup trafiği. Cihan hâkimiyeti ülküsü. Timur'un ağır istekleri.. İki ordu Ankara'nın Çubuk Ovasında karşılaştı. Osmanlı savaşı kaybetti. Böylece; Anadolu Türk birliği bozuldu. İstanbul'un alınması gecikti, Bizans'ın ömrü uzadı. Osmanlı fetihleri durdu. Fetret Dönemi başladı. Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi geçirdi. 1402'den 1413 yılına kadar süren Fetret Devri'nde 4 şehzade birbiriyle savaştı. Kardeşlerini yenen I. (Çelebi) Mehmet Çelebi devleti tekrardan toparladı. Bu nedenle I. Mehmet, Osmanlı Devletinin ikinci kurucusu sayılır. ÖNEMLİ HATIRLATMA: Bu süreçte Balkanlarda toprak kaybı yaşanmamasının en önemli nedenleri Balkanlarda güçlü bir siyasi otoritenin olmayışı, Osmanlı'nın burada uyguladığı hoşgörü (istimalet) politikası ve iskân politikasıdır.I. Mehmet Çelebi Dönemi. Anadolu Türk birliğinin kurulmasına tekrar başlandı. Bu dönemde Şeyh Bedrettin isyanı bastırıldı. Şeyh Bedreddin isyanı Osmanlı Devleti'nde ilk dini ve sosyal içerikli isyandır. Mustafa Çelebi İsyanı bastırıldı.. Balkanlarda Eflak ve Bosna'da Osmanlı egemenliği kuruldu. Venedik ile ilk deniz savaşı yapıldıysa da kaybedildi.II. Murat Dönemi. 1444 yılında Macarlar ile 1444'te Edirne-Segedin Antlaşması imzalandı. Buna göre; Sırp Krallığı yeniden kurulacak, Sırplar, Osmanlı'ya vergi verecekti. Tuna Nehri sınır olacaktı. Eflak, Osmanlılara vergi vermek kaydıyla Macaristan'ın kontrolüne bırakılacaktı. Antlaşma 10 yıl geçerli olacaktı. İki taraf antlaşmaya uyacaklarına dair kutsal kitaplarına yemin edeceklerdi. Macarların antlaşmaya uymaması üzerine yapılan 1444 Varna Savaşı ile Türkler Balkanlardaki kötü gidişe son verdi. II. Kosova Savaşı (1448) ile; II. Murat, Mora ve Yunanistan'da Türk egemenliğini yeniden kurdu. Sırp kralı tekrar Osmanlı himayesine girdi. Türkler taarruza, Haçlılar savunmaya çekildi. Türklerin Balkanlardan atılamayacağı kesinleşti.
